Cúng giao thừa là phong tục đẹp của người Việt Nam. Cùng tìm hiểu về nguồn gốc phong tục cùng giao thừa ngoài trời để hiểu rõ thêm về điều này.
Giao thừa là thời khắc chuyển giao năm cũ và năm mới, đây cũng là những giây phút thiêng liêng để chúng ta gửi tới nhau những lời chúc Tết, cầu mong một năm mới sẽ thuận lợi và thành công hơn. Trong khoảnh khắc quan trọng này, có một nghi lễ không thể thiếu đó là cúng Giao thừa.
Cúng giao thừa ngoài trời
Theo quan niệm của các cụ thì mỗi năm Thiên đình lại thay mới toàn bộ quan quân trông nom mọi việc dưới hạ giới, trong đó sẽ có một vị trí quan toàn quyền là người đứng đầu. Nếu năm đó dân chúng được mùa, không phải chịu nhiều thiên tai, bệnh dịch hay chiến tranh thì vị quan toàn quyền được đánh giá là người giỏi giang, anh minh. Ngược lại nếu hạ giới phải chịu cơ cực thì có nghĩa là ông quan toàn quyền này là người kém cỏi, lười biếng và tham lam.
Như vậy, theo hình dung của ông bà ta ngày xưa thì phút Giao thừa là lúc mà quan quân trong nom hạ giới năm cũ kéo về trời và quan quân mới sẽ kéo xuống để tiếp quản hạ giới. Đó cũng là lúc mà quân đi, quân về ào ạt trên không trung mà mắt thường không nhìn thấy được. Nhiều quan vội vã nên chưa kịp ăn uống gì.
Tại sao lại cúng Giao thừa ngoài trời?
Việc bàn giao giữa năm cũ và năm mới diễn ra rất khẩn trương nên nếu chủ nhà chỉ cúng Giao thừa trong nhà thì nhiều quan quân không thể vào trong nhà khề khà mâm bát mà chỉ có thể dừng vài giây ăn uống vội vàn hoặc chỉ có thể chứng kiến lòng thành của gia chủ mà thôi. Với ý nghĩ đó nên trong đêm Giao thừa, nhiều gia đình còn mang cả gà, xôi, hoa quả, bánh kẹo ra ngoài trời để bày tỏ lòng thành với quan quân đã từng cai quản đồng thời đón quan quân mới xuống làm nhiệm vụ.
Trí tưởng tượng của ông bà ta ngày xưa còn được thêm thắt và lưu truyền cho tới bây giờ. Theo đó, hàng năm, nhà nhà, người người đua nhau cúng Giao thừa ngoài trời, thậm chí có nhiều gia chủ còn chuẩn bị những mâm cỗ rất cầu kỳ, bắt mắt để được quan quân chú ý và ưu ái gia đình mình hơn.
Tuy nhiên, các cụ ta cũng có những câu chuyện răn đời như: Mặc dù các quan quân có bận rộn, khẩn trương khi bàn giao công việc nhưng vì họ đều là người nhà trời nên có khả năng thấu hiểu lòng dạ của gia chủ. Nếu có ý định mua chuộc, cầu lợi, đút lót thì chỉ cần nhìn dấu hiệu ở lửa đèn, khói hương là có thể biết ngay, lúc đó các vị quan quân sẽ bay thẳng chứ không thèm ngó ngàng tới nhà đó.
Còn những gia đình chân chất, thật thà, lòng thành ngay thẳng thì thậm chí là mâm cỗ cúng Giao thừa ngoài trời rất đơn giản như chén rượu nén nhang, đĩa xôi là các vị có thể biết ngay mà vẫn thưởng thức cỗ cúng và dốc lòng phù hộ.