Xem Mâm Ngũ Quả Ngày Tết / TOP 12 # Xem Nhiều Nhất & Mới Nhất 6/2023 # Top View

Mâm ngũ quả ngày Tết – Nét đẹp văn hóa Việt. (Nguồn: Soha)

Cùng với bánh chưng xanh và câu đối đỏ, mâm ngũ quả là thứ không thể thiếu trên bàn thờ của mỗi gia đình người Việt trong mỗi dịp Tết.

Không chỉ làm cho không gian cúng thêm ấm áp, hài hòa, rực rỡ, mâm ngũ quả còn thể hiện sinh động ý tưởng triết lý-tín ngưỡng-thẩm mỹ và là nơi gửi gắm ước nguyện của mỗi gia đình.

Các gia đình thường lau dọn ban thờ, sửa soạn, bày biện mâm ngũ quả Tết vào ngày 29, 30 tháng Chạp.

Mâm ngũ quả thường có năm loại quả được bày trên một cái mâm bằng gỗ tiện, sơn son, có chân, gọi là mâm bồng. Cũng có nhà bày trên một cái đĩa to rồi đặt trên chồng bánh chưng để tạo dáng cao, uy nghiêm, thành kính.

Ngoài ra, “ngũ” còn thể hiện ước muốn của người Việt đạt được ngũ phúc lâm môn là Phúc, Quý, Thọ, Khang, Ninh.

Mâm ngũ quả của người Bắc bao giờ cũng có nải chuối màu xanh, tương ứng với hành mộc. Chính giữa nải chuối bày quả bưởi màu vàng, tương ứng với hành thổ. Nhiều người cũng dùng quả phật thủ hay quả lựu chín vàng thay cho quả bưởi.

Xen kẽ giữa chuối, bưởi là hồng xiêm (nho, mận) màu sẫm tượng trưng cho hành thủy, đào (roi) màu trắng, sáng tượng trưng cho hành kim và thanh long (táo, dưa hấu, ớt) màu đỏ tượng trưng cho hành hỏa.

Không chỉ tượng trưng cho ngũ hành, mỗi loại quả còn có một ý nghĩa riêng mà thông qua đó, gia chủ gửi gắm mong muốn, ước nguyện của mình, như chuối, phật thủ – được bao bọc, che chở, bưởi – phúc lộc viên mãn, thanh long – phát tài phát lộc, lựu – đông con nhiều cháu, đào – thăng tiến, táo đỏ-phú quý, quất-sung túc…

Trong khi đó, người miền Nam lại trọng về ý nghĩa các loại quả hơn nên mâm ngũ quả thường bao gồm mãng cầu, sung, dừa xiêm, đu đủ, xoài. Trong đó, mãng cầu là cầu chúc cho mọi điều đều như ý; quả dừa, phát âm tương tự như “vừa,” có nghĩa là không thiếu; quả sung – sung mãn về sức khỏe, tiền bạc; quả đu đủ có nghĩa mang đến một năm mới được đầy đủ, thịnh vượng; quả xoài, phát âm na ná như là “xài” – cầu mong cho tiêu xài không thiếu thốn. Khi đọc phát âm của những loại quả này tương tự câu “cầu sung vừa đủ xài” hay “cầu vừa đủ xài sung”.

Người miền Trung lại không quá câu nệ về hình thức hay ý nghĩa của các loại quả, nên mâm ngũ quả ngày Tết của mỗi nhà lại khác nhau, quả gì cũng được miễn tươi ngon và gia chủ thành tâm dâng kính tổ tiên. Có thể kể đến một số loại quả thường thấy như thanh long, dưa hấu, dứa, mãng cầu, cam, quýt, hồng, na…

Có thể khẳng định rằng mâm ngũ quả ngày Tết chính là nét đặc trưng văn hóa của người Việt, dù có sự khác nhau giữa các vùng, miền nhưng trên hết đều thể hiện sự thành kính hướng về nguồn cội tổ tiên và ước mong một năm mới sum họp, an khang, hạnh phúc, đủ đầy.

Lưu ý khi bày mâm ngũ quả Tết:

– Mâm ngũ quả sẽ bày trên bàn thờ trong suốt những ngày Tết nên không nên mua quả sớm quá để đảm bảo trong quá trình bày quả không bị hỏng.

– Khi mua chọn những quả già nhưng chưa chín hẳn. Chuối phải màu xanh, cứng cáp để có thể đỡ được những quả khác.

– Không rửa quả trước khi bày mà chỉ dùng khăn ẩm lau sạch quả. Việc rửa quả sẽ khiến quả sớm bị héo, hỏng, không để được lâu.

Một thời “chơi” Tết của “Đại gia” Hà Thành

Giữa lúc Hà thành đang hối hả vào Tết, ông Thái An trong căn phòng nhỏ của mình vẫn ngồi lặng yên ngắm bức ảnh …

Tết của ngày xưa cũ

Những ngày cuối cùng của một năm cũ sắp qua, nhìn dòng người hối hả ngược xuôi ngoài đường, tôi nôn nao nhớ những cái …

Trang phục truyền thống ngày Tết của phụ nữ châu Á

Bên cạnh việc bày biện mâm cỗ thì trang phục cũng rất được quan tâm trong ngày Tết. Tại các nước châu Á, trang phục …

Mâm ngũ quả là một trong những thứ quan trọng để chưng bày trên bàn thờ gia tiên trong những ngày Tết của người Việt. Nó mang một ý nghĩa chung sâu sắc là dâng cúng tổ tiên thể hiện lòng hiếu thảo và ước mong những điều tốt lành trong gia chủ và luôn là một phần không thể thiếu trong ngày Tết cổ truyền của dân tộc ta.

Theo thuyết duy vật cổ đại xưa thì tất cả mọi vật chất đều được tạo nên bởi 5 yếu tố ban đầu, đó chính là: kim loại (kim), nước (thủy), gỗ (mộc), lửa (hỏa) và thổ (đất) được gọi là ngũ hành. Và chính cái tư tưởng ấy đã xâm nhập sâu sắc vào đời sống văn hóa các dân tộc phương Đông, trong đó có người Việt, được thể hiện ngay trên mâm ngũ quả ngày Tết.

Từ đó, có thể thấy ý nghĩa của mâm ngũ quả ngày Tết vô cùng quan trọng và lớn lao biết nhường nào.

Sự khác biệt giữa mâm ngũ quả của 3 vùng miền

Các loại quả thường được bày biện trên mâm ngũ quả ngày Tết gồm có:

Ở miền Bắc, đa số mọi người đều bày biện mâm ngũ quả theo thuyết Ngũ hành trong văn hóa phương Đông là nhất nhất vạn vật phải dung hòa cùng trời đất. Do đó, mâm ngũ quả cũng thường phải phối theo 5 màu: kim trắng, mộc xanh, thủy đen, hỏa đỏ, thổ vàng. Cũng bởi điều ấy mà mâm ngũ quả ngày Tết của người miền Bắc thường có 5 loại quả: chuối, bưởi, đào, hồng và quýt. Cách trình bày phổ biến và truyền thống nhất là: để nải chuối ở dưới cùng, đỡ lấy toàn bộ các loại quả khác. Ở chính giữa là quả bưởi hoặc phật thủ vàng, đào, hồng, quýt thì bày xung quanh còn những chỗ trống có thể cài xen kẽ quất, táo xanh hoặc quả ớt chín đỏ.

Một số lưu ý khi bày trí mâm ngũ quả ngày Tết

Nhiều người thường rất hay có thói quen mua quả/trái cây sớm để bày trí mâm ngũ quả ngày tết nhưng nếu mua phải những quả chín ép sẽ rất nhanh hỏng. Không những thế, mâm ngũ quả thường được để sau 30 Tết vài ngày vì thế bạn không nên mua và bày mâm ngũ quả quá sớm trước Tết.

Nên lựa những quả già nhưng chưa chín quá, ví dụ như chuối phải là chuối xanh, các loại quả xoài, đu đủ, hồng…nên mua quả ương ương về bày để không bị thối.

Dù nhiều loại quả nhưng vẫn nên bày trí quả Phật thủ.

Không nên rửa quả trước khi đặt lên ban thờ vì sẽ làm quả sớm bị thối hoặc héo ở những chỗ còn đọng nước. Nếu bị như vậy, bạn có thể dùng khăn giấy ẩm lau là được.

Đặt vé máy bay giá rẻ tại chúng tôi

Nếu bạn không có nhiều thời gian hoặc còn phải làm nhiều việc khác thì hãy để thao tác săn vé máy bay giá rẻ, vé máy bay khuyến mãi cho đội booker chuyên nghiệp. Chúng tôi luôn nỗ lực làm hài lòng khách hàng bằng việc theo dõi sát sao giá vé máy bay khuyến mãi từng thời điểm. Khi canh được vé máy bay giá rẻ , booker sẽ chủ động nhắn tin, gọi điện hoặc Zalo / Viber cho bạn để nhanh chóng quyết định đặt vé máy bay. Hãy liên hệ tổng đài để được phục vụ. Chất lượng dịch vụ và sự hài lòng của bạn luôn là điều chúng tôi phấn đấu : cần là có – tìm là thấy.

Mâm ngũ quả là thứ không thể thiếu trên bàn thờ tổ tiên vào dịp Tết Nguyên Đán của mỗi gia đình người Việt.

Tuy nhiên, ở 3 miền thì mâm ngũ quả có sự sắp xếp khác nhau và mỗi loại quả đều mang ý nghĩa riêng biệt nhất định theo mỗi vùng.

Nguồn gốc và ý nghĩa

Thuyết Phật giáo cho rằng, mâm ngũ quả bắt đầu xuất hiện trong lễ Vu Lan (lễ báo ân cha mẹ), Mục Kiều Liên cứu mẹ khỏi kiếp ngạ quỷ có nhắc đến việc chuẩn bị mâm ngũ quả dưới hình thức trái cây 5 màu để cúng chư Tăng.

Cũng nhiều người giải thích rằng, Ngũ (là năm), là biểu tượng chung của sự sống. Ngũ quả chỉ sự tập trung đầy đủ các loại trái cây trong đất trời dùng thờ cúng. Thêm vào đó cư, dân vùng nông nghiệp, ngũ cốc được coi trọng nhiều hơn Ngũ quả. Trong sách Chiêm thư, người ta thường nhìn Ngũ Quả để dự đoán cái được và mất của các mùa vụ lương thực trong năm. Lâu dần, điều này lại biến thành tập tục, “ngũ quả” có thể tượng trưng cho sự cầu thị được mùa của người nông dân. Chọn 5 thứ quả theo quan niệm người xưa là ngũ hành ứng với mệnh của con người. Chọn số lẻ tượng trưng cho sự phát triển, sinh sôi.

Mâm ngũ quả ngày Tết (Ảnh: Internet)

Còn Quả biểu tượng cho sự sung túc qua cấu tạo của nó: bên trong chứa hạt tượng trưng cho sao, quả bao lấy là Vũ trụ, ý nghĩa là sự sinh sôi trường tồn tái sinh bất tận của sự sống. Mỗi loại quả có ý nghĩa riêng qua hình dáng, cấu tạo, hương vị, màu sắc và cách đọc tên.

Màu sắc của mâm thường hay tuân theo ngũ hành. Các loại quả dùng thường mang các sắc màu theo quan niệm là có tính may mắn: Đỏ (may mắn phú quý), Vàng (sung túc),…

Tuy nhiên, ngày nay mâm ngũ quả được sắp xếp và thay đổi nhiều tùy thuộc vào sản vật mỗi vùng. Cũng chính vì thế mà mâm ngủ quả 3 miền có sự khác nhau nhất định.

Mâm ngũ quả 3 miền

Mâm ngũ quả của người miền Bắc thường gồm: chuối, bưởi, đào, hồng quýt hay chuối, ớt, bưởi, quất, lê. Có thể thay thế bằng cam, táo, lê, lê-ki-ma… Tuy nhiên nải chuối xanh thì không thể thiếu. Cũng theo đó, chuối xanh – ứng với mùa Xuân (hành mộc). Nải chuối như bàn tay ngửa, hứng lấy những gì tinh túy nhất của mùa Xuân để đọng thành quả ngọt; nó còn có ý nghĩa che chở, bảo bọc.

Trong mâm ngũ quả của người miền Bắc không thể thiếu nải chuối xanh (Ảnh: Internet)

Còn quả Phật thủ màu vàng – tượng trưng hành thổ nên được đặt ở giữa, trong lòng nải chuối. Phật thủ là loại quả có mười cánh múi chụm lên như 10 ngón tay nên dân gian gọi là tay Phật. Phật thủ được trưng lên bàn thờ với niềm cầu mong được bàn tay Phật trời ban phúc lộc. Nếu không tìm được Phật thủ, có thể thay bằng quả bưởi chín vàng, cũng mang ý nghĩa tương tự.

Phật thủ được trưng lên bàn thờ với niềm cầu mong được bàn tay Phật trời ban phúc lộc (Ảnh: Internet)

Tiếp theo, ba loại quả khác có các màu đỏ (ứng với mùa Hạ – hành hỏa) như ớt sừng, cam-quýt chín, trứng gà, hồng…; màu trắng (ứng với mùa Thu – hành kim) như roi, đào; màu đen (ứng với mùa Đông – hành thủy) như mận, hồng xiêm…

Một mâm ngũ quả đơn giản của miền Bắc

Nói chung, người miền Bắc không có phong tục khắt khe về mâm ngũ quả và hầu như tất cả các loại quả đều có thể bày được, miễn là nhiều màu sắc.

Mâm ngũ quả người miền Nam gồm mãng cầu Xiêm, dừa (hay dưa), đu đủ, xoài, sung, với ngụ ý “cầu sung (túc) vừa đủ xài” . Đôi khi thêm trái dứa (người Nam gọi là “thơm”) và thường là phải có một cặp dưa hấu để riêng bên cạnh. Theo nhiều người chia sẻ, khác với người Bắc là gia đình người miền Nam thường kiêng kỵ thờ quả có tên mang ý nghĩa xấu nên mâm trái cây của họ không có chuối (vì âm chuối đọc như “chui nhủi”, ngụ ý thất bại), cam (“quýt làm cam chịu”), lê (“lê lết”), táo (người Nam gọi là “bom”), lựu (“lựu đạn”) và không có cả sầu riêng, dù người Nam bình thường rất thích ăn sầu riêng, và không chọn trái có vị đắng, cay.

Mâm ngũ quả miền Nam không bao giờ có chuối xanh

Do trái cây ngày càng nhiều, loại nào cũng ngon, bổ nên để thể hiện sự thành kính với tổ tiên, đồng thời cũng nhằm thể hiển tính thẩm mỹ độc đáo, mâm ngũ quả ngày càng phong phú hơn. Người ta cũng không câu kệ cứng nhắc “ngũ quả” nữa mà có thể là bát, cửu, thập quả. Nhiều hơn, nhưng người ta vẫn gọi là “mâm ngũ quả” và dù đựng trong đĩa cũng vẫn gọi theo xưa là “mâm.” Bởi đó đã trở thành một tập tục văn hóa có lịch sử bao đời.

Người miền Trung không quá câu nệ hình thức ý nghĩa của mâm ngũ quả, mà chủ yếu có gì cúng nấy, thành tâm dâng kính tổ tiên. Mặt khác, người miền Trung do chịu sự giao thoa văn hóa 2 miền Bắc – Nam nên mâm ngũ quả vẫn bày biện đủ: chuối, bưởi, hồng xiêm, cam, lê ki ma, thanh yên… Rất phong phú!

Tuy mỗi miền mỗi khác, nhưng tựu trung lại, mâm ngũ quả trên bàn thờ ngày Tết vẫn là nơi hội tụ của hồn quả, hương cây, của nếp văn hóa dân tộc và của ý nguyện cầu hòa, an, đủ của người dân Việt.

Lưu ý khi chọn quả

Chị em lưu ý, khi mua quả về không nên rửa ngay vì sẽ khiến cho quả sớm bị héo hoặc thối nếu nước bị đọng lại. Chị em chỉ cần dùng khăn giấy ẩm lau sạch quả là được. Với những quả bưởi mà vỏ bị ố vàng hay mốc xanh, có thể hòa chút nước vôi sạch, thấm vào khăn lau đều sẽ cho vỏ bưởi vàng mà không lo đọng nước, héo bưởi.

Nói về mâm ngũ quả, người Việt xưa nay có rất nhiều quan điểm về loại hoa quả được chưng cũng như ý nghĩa. Tuy nhiên, tựu chung là tất cả đều là thành ý của con cháu dâng lên tổ tiên vào ngày Tết cổ truyền, bên cạnh đó cũng là một cách để thể hiện ước mong có một năm mới như ý cho cả gia đình.

Những loại hoa quả trong mâm ngũ quả

Tùy vào mỗi vùng miền mà mâm ngũ quả Tết sẽ có những loại hoa quả khác nhau. Thông thường, những loại quả được chọn bày trong mâm ngũ quả sẽ có tên gọi hoặc nguồn gốc mang một ý nghĩa tích cực, may mắn nào đó ứng với mong muốn của gia chủ. Vào năm mới, ai ai cũng cầu mong sự đủ đầy (), sung túc (quả sung), may mắn và hoàn mỹ (quả dưa hấu), cầu được lộc trời cho (quả trứng gà), thăng tiến thành đạt (lê, đào, cam, hồng), phát tài phát lộc (quả thanh long), gia chủ viên mãn (quả dừa), được che chở bảo vệ (quả phật thủ), an khang thịnh vượng (bưởi)… Hoặc có màu sắc tượng trưng cho “ngũ hành”: Kim (màu trắng), Mộc (màu xanh), Thủy (màu đen), Hỏa (màu đỏ) , Thổ (màu vàng) – nguồn gốc của mọi sự vận hành trong vũ trụ. Thể hiện sự mong muốn về một sự hòa hợp, suôn sẻ cho không chỉ gia đình gia chủ mà còn cho cả vũ trụ.

Mỗi loại quả trong mâm ngũ quả đều tượng trưng cho một mong muốn của gia chủ trong năm mới

Quan điểm “ngũ quả” của hiện tại

Tại thời điểm hiện tại, đặc biệt là ở miền Nam, các loại quả trong mâm ngũ quả ngày Tết được lựa chọn phụ thuộc vào cách phát âm của chúng. Người ta quan niệm rằng, bên cạnh thành ý khi chọn quả dâng cúng, thì việc đọc lái tên các loại quả thành một câu “vui” thể hiện mong muốn trong dịp năm mới cũng sẽ được “chứng”. Ví dụ như mâm ngũ quả phổ biến là “cầu sung vừa đủ xài”, bao gồm mãng cầu, quả sung, quả dừa, quả đu đủ và quả xoài. Hoặc “cầu sung vừa đủ quất” với các loại quả mãng cầu, sung, dừa, đu đủ, quất.

Mâm ngũ quả của gia đình miền Nam

Ở miền Bắc, mặc dù không có quy định chung về loại quả bắt buộc phải có trong mâm ngũ quả, tuy nhiên, các màu sắc theo thuyết ngũ hành luôn phải được tuân theo và sắp xếp sao cho hài hòa nhất.

Mảnh đất miền Trung vất vả và chân chất ngày hôm nay cũng không có quy định cho mâm ngũ quả, mùa nào thức nấy, gia đình có quả gì trưng quả đấy để thể hiện thành ý là tốt nhất.

Ngày nay ở tất cả mọi nơi, mâm ngũ quả cũng không còn nhất định phải có chính xác 5 loại quả. Một số gia đình sẽ trưng tết bằng 7, 9 loại quả, tùy thuộc vào điều kiện và quan điểm của gia chủ. Nhưng cái tên mâm ngũ quả vẫn luôn được sử dụng chung như ông bà ta từ trước đến nay vẫn gọi.

Shophoaqua.vn

Điện thoại : 0966868001 – 02466886633