Ngày bé, một lần theo bọn con trai đi đào chuột ở bãi chăn trâu gần nghĩa trang họ Nguyễn Thế chúng tôi đào được một hũ tiền xu cổ. Những đồng tiền chôn vùi lâu ngày dưới đất ẩm bị oxy hóa xanh lét.
Bọn trẻ chăn trâu chia nhau gần hết số tiền cổ ấy, tôi và thằng Tích, thằng bạn thân của tôi, mỗi đứa chỉ giữ lại hai đồng tiền mới nhất để làm đồng tiền đài xin âm dương.
Thằng Tích bảo, tiền cổ chôn dưới đất là thiêng lắm đấy. Thi thoảng muốn cầu xin thần thánh điều gì thì cứ khấn nguyện, rồi lấy hai đồng tiền đài này ra xin âm dương làm chứng cho kết quả.
Ông ngoại thằng Tích làm nghề thầy cúng, ước mơ của nó sau này là làm thầy cúng nối nghiệp ông.
Làng tôi có đền Mẫu phủ lốc rất linh thiêng, mùa xuân năm nao cũng từng bừng vào hội. Hội mở mùa xuân, đền Mẫu rực rỡ sắc màu áo xống thanh đồng và lả lướt giọng cung văn.
Tôi không mê xem hát cô đồng, nhưng thằng Tích thì mê lắm. Nó có thể thức thông đêm xem hết vấn đồng ba mươi sáu giá.
Một lần tôi và Tích chăn trâu trên gò ông Đống, thằng Tích bảo tôi mả ông Đống linh thiêng lắm đấy. Tao và mày vào khấn lạy ông rồi xin âm dương xem ước muốn sau này của tao và mày có đạt được không.
Chả biết có phải mả ông Đống không thiêng hay do tôi không tín nên ngài không phù hộ. Sau này chỉ có thằng Tích bạn tôi đạt ước vọng làm ông thầy cúng, còn tôi, mãi mãi chẳng bao giờ chạm được vào ước mơ của mình vì tôi học hành có ra gì đâu.
Tuổi thơ với những ước vọng, những câu chuyện mang màu huyền diệu và cả sợ hãi. Tôi vẫn thường nghe các bà già kể chuyện dưới trăng khuya rằng ngày trước bọn Tàu giàu có thâm nho lắm. Nó thường hỏi những cô gái đẹp nhất vùng về làm vợ.Nhưng thực ra chẳng phải như vậy. Nhiều cô gái đẹp lấy chồng xong rồi mãi mãi biệt tích luôn. Các cô gái này thường chay tịnh đủ ba tháng mười ngày rồi bắt phải ngậm sâm, gắn si vào miệng và bị chôn sống để yểm làm thần giữ của trong các hầm tiền vàng của bọn nhà giàu. Như vậy người đời sau sẽ chẳng bao giờ tìm đào được hầm vàng mà chỉ tìm thấy dăm ba hũ tiền xu cổ đánh lạc hướng.
Các câu chuyện rùng rợn và đầy màu sắc tâm linh cứ bí ẩn và sợ hãi tuổi thơ tôi.
Khi đã đi qua rất nhiều những nỗi niềm, giá như một lần thôi, được trở về với những háo hức đi đào chuột cùng chúng bạn vớ được hũ tiền, được một lần nữa thôi được cùng quì với thằng bạn dưới chân gò đống, mồm lẩm bẩm để nghĩ đến những mơ ước xa vời, chẳng được cầm nắm, chạm vào thứ mình mơ ước nhưng niềm tin thì cao vời vợi, còn hạnh phúc hơn vạn lần sống giữa thực tế, thực đến trần trụi, cô đơn và đầy rẫy bất trắc này. Giá mà được trở lại ngày xưa, còn đủ dại khờ để đặt hi vọng của mình vào hai mặt đồng tiền sấp ngửa……
Khi chúng ta đi lễ, nhất là đi lễ các đền phủ, sau khi cúng lễ cầu xin xong. Chúng ta muốn biết những lễ vật, lời kêu tiếng khấn của chúng ta có được thánh chứng hay chưa. Hay còn sơ cơ, thiếu sót những gì. Khi đó chúng ta thực hiện việc xin đài hay xin âm dương.
Theo quan niệm của đạo giáo. Vũ trụ hình thành bởi hai yếu tố âm và dương, đó là hai thái cực của vũ trụ. Âm -Dương vừa tương sinh lại vừa tương khắc. Trong Âm có Dương và trong Dương có Âm. Cuộc sống của muôn loài muôn vật trù phú, phát triển và tươi tốt khi âm dương hòa hợp. Âm – Dương, Trời – Đất hòa hợp, đó là điều kiện quan trọng nhất để con người và muôn loài có cuộc sống tươi đẹp và phát triển. Do vậy, việc cầu xin Âm – Dương hòa hợp là ước mong muôn đời của con người.
Đài âm dương là gì? Khi nào cần xin đài?Việc xin đài và xin âm dương là hành động giao tiếp giữa thánh với những tín đồ đệ tử, Nó không khác gì câu hỏi, thánh có đồng ý với những lời con kêu tấu không a? Kết quả của việc xin âm dương cho chúng ta biết kết quả của việc đi lễ đạt hiệu quả ở mức độ nào.
Nếu tâm thành của chúng ta sâu sắc, nghi lễ đúng phép, lời khấn thành khẩn, đúng đắn khi đó thánh sẽ vui vẻ chấp thuận thì xin đài sẽ nhất âm nhất dương.
Ngược lại nếu trong quá trình hành lễ mà có sơ cơ lầm lỗi gì thì kết quả xin đài sẽ không tốt. Kết quả đó để những người đi lễ suy nghĩ lại tâm mình, hành động của mình xem còn tội lỗi hay nhầm lỡ gì thì thay đổi.
Các hình thức xin đài âm dương?Xin đài, hay xin âm dương có rất nhiều hình thức:
Người ta có thể lấy một khúc tre hài khoảng 10 cm, đường kính khoảng 3 -5cm, trẻ làm đôi. Khi xin đài thì cầm hai mẩu tre đập vào nhau và tung lên. Để hai thanh tre rơi xuống đất và xem kết quả. Khi này mặt dương đó là mặt ngoài của thanh tre, mặt âm là mặt trong của thanh tre. Hiện nay một số đồng bào dân tộc cúng vẫn thực hiện cách này.
Trong miền Nam họ lấy hai miếng gỗ hình bán nguyệt, một mặt phẳng và một mặt lồi lên để tung lên. Miếng gỗ có thể rơi xuống đất, rơi lên đĩa hay rơi vào mâm. Mặt lồi quy ước là mặt dương. Mặt phẳng là mặt âm.
Nhưng hiện nay cách phổ biến nhất là dùng tiền xu.
Tiền xu tròn tượng cho trời, lỗ đồng xu hình vuông tượng cho đất.
Tròn – Vuông cũng đại diện cho âm và dương.
Trời ngoài, Đất trong tương ứng với quẻ Thái trong Kinh Dịch mang ý nghĩa thịnh vượng.
Hiện nay đa phần chúng ta sử dụng đồng xu là chủ yếu. Đồng xu hiện nay chúng ta sử dụng là đồng xu Càn Long thông bảo nhà Thanh, đó là thời kỳ hưng thịnh và phát triển của trung quốc. Thời kỳ đó nhân dân giàu có hưng thịnh và thái bình, cho nên biểu tượng đồng xu thời kỳ đó thể hiện ước vọng và mong muốn của nhân dân về những điều tốt đẹp. Trên đồng xu có khắc 4 chữ Càn Long Thông bảo đó là mặt dương, còn mặt không có chữ là mặt âm. Có hai cách để xin đài đó là lấy tiền để lên hai ngón tay là tung lên, một tay cầm đĩa hứng lấy hai đồng tiền đài và xem kết quả, cách này phổ biến nhưng có nhiếu thầy kỹ thuật cao nên xin toàn nhất âm nhất dương. Cách thứ hai khách quan hơn là lấy một cái bát, úp vào cái đĩa hay cho hai đồng xu vào mọt cái hộp xóc lên và xem kết quả.
Cách đọc kết quả khi xin đài âm dương?Kết quả sẽ có 3 trường hợp xảy ra.
Thứ nhất tất cả đều có mặt âm ngửa lên. Đó là trường hợp không được, thánh không đồng ý và không chấp nhận.
Thứ hai là hai mặt đều có mặt dương ngửa lên, trường hợp đó dân gian hay nói là ngài cười, lúc này hiểu theo hai ý nghĩa thứ nhất là cười gượng, cười khẩy thể hiện vẫn còn sự thiếu sót, còn phải xem xét lại nhưng phần nào đó đã có sự đồng ý. Trường hợp hai là vui vẻ, hoan hỷ.
Còn lại là một mặt dương và một mặt âm nghĩa là nhất âm nhất dương = sự việc được chấp nhận, bề trên đồng ý theo sự kêu cầu.
Thường khi xin thẻ chỉ xin tối đa ba lần. Nếu lần 1 không được, xin tiếp lần 2 và 3 vẫn không được thì dừng lại. Còn lần thứ nhất không được, xin tiếp lần 2 và 3. Nếu được thì dừng lại. Còn nếu lần thứ nhất ngài cười, lần thứ 2 được thì đó là đài tốt nhất. Nếu trường hợp đầu tiên đã được thì đó là tốt, ngài đồng ý.
Sau mỗi lần xin đài nếu ngài cười hay toàn mặt âm thì nên xem lại có gì thiếu sót hay không, kêu cấu khấn vái lên thánh rồi sau đó mới xin lại.
Xin đài âm dương: Chỉ xin đúng 3 lầnKhông nên xin đài âm dương quá nhiều lần vì sẽ mất linh, sự sai đúng thành vô nghĩa, không còn chuẩn xác nữa. Có lần mình thấy nhiều người xin cả chục lần mà toàn thấy mặt âm.
Nhiều người gieo đài âm dương, lần thứ nhất thì thấy hai đồng đài đều ngửa, lại xem là “Cười là tươi là tốt” mà không chịu tìm hiểu xem đã bị thiếu sót gì. Đến lần xin thứ hai cũng vẫn như thế, lại xin nữa đến lần thứ ba thì hai đài đều sấp cả. Cố van xin than vãn, cầu đảo, đến lần thứ tư thì được đài “nhất âm nhất dương” lấy làm phấn khởi lắm mà không biết rằng quẻ đó vô ích “quá tam ba bận, sai đúng bằng không”.