Gieo quẻ âm dương là cách bói toán dùng hai đồng tiền trinh bằng đồng để làm tin. Hình thức này chỉ là văn hóa tín ngưỡng, không thuộc giáo lý nhà Phật.
Cách xin đài âm dương Đơn giản là cách bói toán dân gian…Từ thời xa xưa, con người vẫn dùng phương pháp bói toán bằng cách gieo quẻ dùng một vật nào đó làm tín. Gieo quẻ âm dương là cách bói toán dùng hai đồng hoặc nhiều đồng tiền trinh làm bằng kim loại đồng. Đồng tiền trinh này giờ gọi là đồng tiền cổ.
Đồng tiền trinh hình tròn, giữa có lỗ rộng có thể xâu tiền thành dây.Một mặt phẳng. được quy định làm mặt”âm”. Mặt trên có khắc chữ Hán gọi là mặt “dương”.Cách gieo quẻ xem vận hạn dùng 5 đồng tiền ( có 32 quẻ) là phép gieo quẻ của Phật Bà Quan Âm. Thông thường, phổ biến toàn trong dân chúng nhất là cách gieo quẻ dùng hai đồng tiền trinh. Hai đồng tiền phải đẹp, sạch, sáng, rõ chữ , màu sắc kim loại đồng chính cống thì mới linh nghiệm.
Phép dùng hai đồng tiền trinh dễ, tiện. các thầy cúng hoặc người cúng lễ thạo dùng hai đồng tiền này để xin ý kiến của thần linh, các đấng siêu nhiên về những việc hệ trọng trong quá khứ, hiện tại hoặc tương lai ( như làm nhà, kinh doanh, thi cử,ốm đau,..).Nói chung là vạn sự mà người trần không thể biết được nên như thế nào, đúng hay sai hoặc họ chưa chắc chắn. Xin quẻ âm dương là cách họ lựa chọn theo ý thần linh báo .Họ căn cứ vào cách gieo quẻ.
a. Hai đồng đài đều xấp cả: nghĩa là không được, không đồng ý, không chấp nhận. b. Hai đồng đài đều ngửa cả : nghĩa là có sự thiếu sót gì đó, còn phải xem xét chưa phê chuẩn, chưa đồng ý. c. Một đồng xấp, một đồng ngửa: nghĩa là nhất âm nhất dương = sự việc được chấp nhận, bề trên đồng ý theo sự kêu cầu.
Thường thì gieo quẻ chỉ được phép tối đa 3 lần, sau 3 lần đó thì sự sai đúng thành vô nghĩa, không còn chuẩn xác nữa.
Nhiều người gieo đài âm dương, lần thứ nhất thì thấy hai đồng đài đều ngửa, lại xem là “Cười là tươi là tốt” mà không chịu tìm hiểu xem đã bị thiếu sót gì. Đến lần xin thứ hai cũng vẫn như thế, lại xin nữa đến lần thứ ba thì hai đài đều sấp cả. Cố van xin than vãn, cầu đảo, đến lần thứ tư thì được đài “nhất âm nhất dương” lấy làm phấn khởi lắm mà không biết rằng quẻ đó vô ích “quá tam ba bận, sai đúng bằng không”.
Ngoài ra người vô tín, vô tâm xin đài vô ích, dẫu cả ba lần gieo quẻ đều được Nhất âm Nhất dương, cũng giá trị chỉ là con số “0 ” mà thôi.
Phép bói này chưa có cơ sở khoa học vì khi gieo quẻ còn phụ thuộc vào tâm lí, cách cầm đồng tiền gieo .Đồng tiền gieo xuống là vô tình chứ khó có thể do bàn tay thần linh điều khiển được. Người gieo quẻ và xin gieo quẻ âm dương bị lệ thuộc mọi phán quyết vào đồng âm dương, mất đi sự chủ động, mất đi sự suy nghĩ, tính toán, phán xét của chính mình theo khoa học. Hai nữa, với đồng tiền đó, không thể muốn phán xét mọi sự trong cuộc sống là đều được. Nó sẽ điều khiển mọi suy nghĩ, hành động của con người và trở nên nguy hiểm nếu con người quá tin vào nó, lạm dụng nó.Từ đó, người dân hiền lành mê muội sẽ bị các thầy, các bà sai khiến, điều khiển, lợi dụng.
Không có trong giáo lý nhà PhậtĐạo Phật dùng tâm, đức tin và hành động theo đạo pháp, tuyệt đối không bao giờ dùng đồng tiền âm dương để điều khiển mọi hành động, suy nghĩ của con người.
Cũng theo quan điểm Phật giáo thì vấn đề sướng khổ, giàu nghèo… đều do nhân thiện – ác mà chúng ta gieo trồng từ nhiều đời, nhiều kiếp sống trước rồi đời này, đời sau chịu quả báo.
Trên thực tế, ở nước ta có nhiều ngôi đền, phủ, miếu nổi tiếng linh thiêng có nhiều khách thập phương đến lễ bái. Họ nhờ chủ nhang khấn vái và xin đài âm dương với nhiều thủ tục rườm rà và những “lời phán” của “bề trên” từ chủ nhang phát ra mà chưa ai chứng minh được thật hư thế nào.
Nhưng vậy tại sao lại có 32 quẻ bói của Phật Bà Quan Âm dùng 5 đồng tiền trinh? Lý giải về việc này: “Đó là kiểu của đạo giáo và lão giáo tôn thờ Phật Bà Quan Âm, vì vậy có quẻ Quan Âm. Ngoài ra, đạo mẫu có tôn sùng đức Quan Âm nên thờ Quan Âm làm thần chủ. Chứ việc gieo đài âm dương này không có trong giáo lý nhà Phật”.
Mặc dù, việc gieo quẻ âm dương không thuộc giáo lý nhà Phật nhưng trước đây có nhiều chùa ở miền Bắc. Nhất là các chùa ở quê thường dùng đài âm dương, song ngày nay hiện tượng này đã hạn chế nhiều