Cách cúng vía Trời, Ngọc Hoàng
Hàng năm, vào ngày mùng 9 tháng Giêng thường được chọn là ngày làm lễ cúng vía Trời Trời hay lễ cúng Ngọc Hoàng thượng đế. Vậy cách chuẩn bị lễ cúng vía Trời như thế nào? Lễ vật cần chuẩn bị gồm những gì? Văn khấn vía Trời ra sao? Mời các bạn tham khảo bài viết sau đây.
1. Ngày vía Ngọc Hoàng là ngày gì
“Ngày 9 tháng 1 là ngày Thánh Đản, Ngọc Hoàng tự thân giáng hạ nhân gian. Theo hầu có rất nhiều các vị thần tiên, Kim Đồng Ngọc Nữ và 7 vạn thiên binh thiên tướng, Thần Tài, Văn Xương , Tử Vi Đại Đế, Nam Tào Bắc Đẩu, Thái Ất Chân Nhân, Chú Sinh Nương Nương, Phúc Lộc Thọ….Các vị thần tiên đang cai quản dưới hạ giới như: Thổ Công Táo Quân, Địa Phủ, Thành Hoàng, Thổ Địa, các vị thần sông, thần núi, thần đường, thần giếng, thần cửa, vua bếp, thần cây….đều chờ đón nghinh thỉnh Ngọc Hoàng hạ phàm đầu năm định xét phúc tội .
Được lệnh của Ngọc Hoàng các vị thần tiên sẽ xá tội và ban phúc cho 10 phương, 6 cõi , nên tất cả nhân gian trong Tam giới làm lễ nghinh thỉnh Ngọc Hoàng và cầu phúc. Vì vậy ở các Đền, Miếu, Quán, Thành Hoàng các nơi dâng 18 món ăn và tấu sớ cầu mong cả một năm Ngọc Hoàng xá tội, ban phúc.
Nhất là những nhà có người thân mới mất dưới địa phủ , những người mất bị oan nghiệt , oan trái, hoặc người chết đường vong hồn còn phiêu bạt nơi đất khách quê người. Hoặc nhiều nhà tổ tiên nặng nghiệp . mong Ngọc Hoàng xá tội nhanh chóng được siêu thoát và đi đầu thai. Phù cho tất cả mọi sinh linh đang sinh sống trên nhân gian được an khang, đò đầy mãn quả.”…………
2. Ý nghĩa lễ cúng Ngọc Hoàng (cúng vía trời)
Lễ cúng mùng 9 tháng giêng đầu năm, như đã nói thì đây là lễ cúng Ngọc Hoàng. Đây không chỉ là một nghi lễ đơn giản mà còn là một nghi lễ mang rất nhiều ý nghĩa. Thời điểm đầu năm mới, đây còn được biết đến là thời điểm khởi đầu cho rất nhiều sự hy vọng. Chính vì vậy, con người sử dụng ngày cúng này để xin ban phước lành, thuận buồm xuôi gió, sức khỏe – gia đình – công việc luôn luôn được suôn sẻ. Đặc biệt, đối với những người làm nông, lễ cúng này là mong ước, Ngọc Hoàng đại đế sẽ giúp người dân có một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.
Xưa nay, theo tín ngưỡng dân gian của người Hoa lẫn người Việt, trong mùa Tết nguyên đán hằng năm bà con mình chọn ngày mùng 9 tháng giêng âm lịch để cúng Trời, cũng là lễ vía Ngọc Hoàng Thượng đế.
Rạng sáng mùng 9 thì người ta bắt đầu cúng vía Trời mà thời gian cúng tốt nhất là lúc mặt trời chưa mọc.
Lễ cúng mùng 9 tháng giêng hàng năm ngoài tên gọi là cúng vía trời còn có tên gọi khác là lễ cúng Ngọc Hoàng đại đế. Phong tục cúng Ngọc Hoàng mùng 9 tết này được xuất phát từ văn hóa tín ngưỡng của người gốc Hoa.
Tại sao lại chọn ngày mùng 9 tháng giêng hàng năm làm ngày cúng vía trời?
Theo như văn hóa tín ngưỡng, trong các số được đánh từ 1 đến 9 mỗi một con số mang một ý nghĩa rất riêng. Dựa theo ý nghĩa này, người xưa đã lựa chọn ngày để làm lễ cúng vía trời.
Số đầu tiên – Số 1 tượng trưng cho sự vĩ đại, lớn lao của tạo hóa. Số 2 biểu thị cho trời và đất. Số 3 ý nghĩa là tam tài, tức là trời – đất – người. Số thứ 4 nói về 4 kiểu khí tượng gọi là: nhật – nguyệt – tinh – thần. Số 5 biểu trưng cho vòng tròn ngũ hành bao gồm: kim, mộc, thủy, hỏa, thổ. Số 6 biểu thị cho sự hòa hợp của trời, đất cùng 4 phương Đông – Tây – Nam – Bắc. Số 7 biểu thị cho chòm sao Bắc Đẩu. Số 8 mang ý nghĩa biểu trưng cho Bát quái: càn, cấn, khảm, chấn, tồn, ly, đoài và khôn. Số 9 biểu thị cho 9 phương trời, sự bao la rộng lớn.
Dựa theo những ý nghĩa của từng con số, người xưa đã lựa chọn số 9 làm ngày cúng, số 1 làm tháng cúng để biểu thị rõ nét về thế giới vũ trụ. Chỉ có người có chức cao nhất là Ngọc Hoàng đại đế mới có thể là người điều khiển trời, đất, vạn vật sinh sôi nảy nở.
4. Cách cúng Ngọc Hoàng thượng đế 4.1. Giờ cúng vía Ngọc Hoàng
Phong tục cúng vía trời được người dân ta cũng như người Hoa duy trì đến ngày nay. Theo quan niệm, cúng vía trời phải được cúng vào giờ Tý, lúc bắt đầu một ngày mới khi mặt trời còn chưa mọc. Vậy phải chuẩn bị lễ vật cúng mùng 9 tháng giêng như thế nào?
4.2. Lễ vật cúng vía trời
Về lễ vật, theo cách cúng đơn sơ nhưng phổ biến thì chỉ gồm nhang, đèn cầy, hoa, trà (hay nước lã). Tuy nhiên, cách cúng Trời/Ngọc Hoàng thật đầy đủ, đúng theo bài bản cổ truyền thì vẫn được những gia đình khá giả – nhất là người Hoa trong vùng Chợ Lớn – thực hiện nghiêm chỉnh, tức cúng đủ “lục lễ” gồm “hương, đăng, hoa, trà, quả, phẩm”.
Ngoài 4 món cúng thông thường (như vẫn dùng ở các nghi thức cúng quảy khác) là nhang, đèn cầy, hoa cúng và trái cây, trà cúng Trời phải là loại trà khô, được để ra thành 9 chung (hoặc chén nhỏ). Đặc biệt về món “lễ” cuối cùng là “phẩm” (phẩm vật), cúng Trời phải là các loại đồ khô (như: bột khoai, bột bán kim, nấm mèo, đông cô, táo tàu, bùn tàu, tàu hũ ki, phổ tai.v.v…), với số lượng tính theo số lẻ, là 5, 7 hay 9 loại tùy theo gia chủ.
Đi kèm theo “phẩm” là đồ vàng mã thì nhất thiết phải có ‘vàng’ thọ, ‘vàng’ ông trời, một cặp thùng giấy (giống thùng xách nước, một cái màu vàng kim, một cái màu bạc), một cặp mía màu vàng (còn nguyên ngọn) và đường đổ khuôn. Món đường cúng Trời/Ngọc Hoàng là loại đường mía, được thêm màu vàng, đỏ hay hồng, sau đó nấu đổ vào khuôn thành hình tháp lục giác, kỳ lân, hay lý ngư, thỏi vàng… Một số bà con đã mua sẵn món đường đổ khuôn này ngay từ những ngày đi chợ cận Tết để sắm sửa, trang trí cho bàn thờ trong nhà. Và đến sáng ngày mùng 9, đúng ngày vía Trời, món đường đổ khuôn lại được bày bán rộng rãi ở các chợ và những tiệm bán nhang đèn, đồ thờ……
Vàng mã gia chủ cần chuẩn bị những thếp tiền vàng (đặc biệt phải có màu vàng), một cặp thùng giấy (một cái màu vàng và một màu bạc).
5. Bài cúng Ngọc Hoàng
Nam mô a di đà phật
Nam mô a di đà phật
Nam mô a di đà phật
Con xin cung thỉnh đức vua cha Ngọc Hoàng Thượng Đế, Đức vua cha Bát Hải, Đức vua cha Thủy Tề, Hội đồng đức vua cha. Quan nam tào bắc đẩu, tứ đại thiên vương, thiên long hộ pháp.
Con xin cung thỉnh Ngũ vị Hoàng tử, ngũ vị Tiên Ông.
Con xin cung thỉnh Đức Hoàng Thiên Quốc mẫu, Mộc Công thiên mẫu, Mẫu Bát Hải, Mẫu Thủy tề. Thánh mẫu Cửu trùng thiên.
Con xin cung thỉnh Đức phật a di đà dược sư lưu ly quang như lai Phật – con xin cung thỉnh đức Phật thích ca mâu ni, giáo chủ cõi cực lạc sa bà như lai – con xin cung thỉnh Đức Phật mẫu Chuẩn Đề quan thế Âm bồ tát. Con xin cung thỉnh Đức phật Hoàng Trần Nhân Tông, cùng muôn ngàn chư vị Phật, chư vị Bồ tát, các chư vị La hán, các đức Hộ pháp.
Con xin cung thỉnh các Vua, các Mẫu, các chầu các quan, Mẫu đệ nhất, Mẫu đệ nhị, Mẫu đệ tam, tam tòa đức Thánh mẫu.
Con xin cung thỉnh Tứ phủ chầu bà, Tứ phủ vạn linh, long thiên thánh chúng vị tiền.
Con xin cung thỉnh các vị tiên thiên, tiên thánh, tiên thần, Đức thánh Tản Viên Sơn Thần, Đức thánh Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn, các thánh cô, thánh cậu, hồn thiêng sông núi.
Con xin cung thỉnh các Quan thần linh bản địa, Thần hoàng bản thổ, Thần công thổ địa, Thần tài, Thần quân Táo công muôn vàn chư vị thân linh đang cai quản …(Địa chỉ nhà mình).
Con xin cung thỉnh đức thánh tổ dòng họ bố hoặc (Nhà chồng) Bà cô tổ dòng họ…, các cụ tổ tiên hai bên nội ngoại, các hội đồng bà cô, ông mãnh, các vong linh, hương hồn dòng họ……, các cô bé đỏ cậu bé đỏ.
Hôm nay ngày ….. tháng ….. năm …… Chúng con: (họ tên chồng, vợ rồi đến các con….)
có nén hương, chút lễ mọn với lòng thành kính dâng lên Trời, phật, các cung các cõi linh thiêng.
Cầu xin các ngài gia hộ độ trì cho chúng con: Được âm phù, dương trợ, được trên kính, dưới nhường, được bạn bè người thân giúp đỡ, để công việc được thuận buồm xuôi gió. Cho chúng con Nhà cửa yên ấm, bình an, vợ chồng hạnh phúc, các con khỏe mạnh, có tài có lộc, có điều kiện, có phương tiện để làm phúc làm thiện, tích phúc, tích đức, làm rạng danh cho dòng họ, tổ tiên.
Lễ mọn lòng thành xin các ngài, các cung các cõi linh thiêng chấp lễ, chấp lời cầu xin thỉnh nguyện của chúng con.
Nam mô a di đà phật
Nam mô a di đà phật
Nam mô a di đà phật