Đám giỗ là một trong những nghi thức ngàn xưa mà ông bà ta để lại. Được con cháu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Đây được xem là nét văn hóa truyền thống dân tộc Việt Nam. Đám giỗ là phong tục giúp con cháu ghi nhớ ngày mất của ông bà tổ tiên. Nhằm thể hiện lòng thành kính mà con cháu gửi đến công lao sinh thành dưỡng dục của ông bà, cha mẹ. Thường vào ngày đám giỗ, con cháu sẽ chuẩn bị lễ vật và m âm cơm cúng rất chu đáo nhằm dâng lên gia tiên. Mong tổ tiên phù hộ con cháu luôn gặp may mắn, tài lộc và bình an.
Cúng đám giỗ là gì?
Đám giỗ là ngày con cháu tưởng nhớ người đã chết theo phong tục truyền thống. Ngày cúng giỗ thường là ngày ra đi của người chết. Nhằm thể hiện sự thương xót, nhớ thương về người quá cố. Ngày đám giỗ còn được gọi là ngày đoàn kết. Bởi vào ngày này thường tất cả các thành viên trong gia đình sẽ sum họp bên nhau. Dù có bận rộn đến mấy thì con cháu luôn sắp xếp thời gian để vào tham dự ngày tưởng nhớ bậc sinh thành ra đi.
Theo phong tục truyền thống thì đám giỗ sẽ chia thành rất nhiều ngày cúng bái để tưởng nhớ người mất. Nhưng sẽ có 4 ngày cúng giỗ quan trọng mà bạn và gia đình không nên bỏ qua.
Cúng giỗ 49 ngày
Cúng giỗ 100 ngày
Cúng giỗ đầu( Tiểu đường)
Cúng giỗ thường( Cát Kỵ)
Ý nghĩa ngày đám giỗ trong phong tục người Việt
Trong phong tục truyền thống của dân tộc, đám giỗ là ngày con cháu tưởng nhớ đến ngày mất của ông bà, cha mẹ. Vào ngày này, con cháu sẽ sum vầy bên nhau để chuẩn bị mâm lễ vật dâng lên các bậc sinh thành. Mong ông bà, gia tiên phù hộ con cháu được bình an, gặp nhiều may mắn và tài lộc đông đầy.
Tùy theo điều kiện kinh tế của mỗi gia đình mà mâm lễ vật cúng đám giỗ hoàn toàn khác nhau. Có gia đình chuẩn bị rất tươm tất lại có gia đình chuẩn bị rất đơn giản. Chủ yếu là lòng thành mà con cháu dâng lên gia tiên. Mong gia tiên yên nghỉ và phù hộ con cháu mọi việc đều thuận lợi và hanh thông.
Cách cúng đám giỗ chuẩn nhất
1. Cúng đám giỗ vào ngày nào là đúng
Đám giỗ là phong tục mà con cháu tưởng nhớ đến người đã mất. Ngày đám giỗ cũng chính là ngày ra đi của người đã mất. Sau khi người mất ra đi, sẽ có rất nhiều phong tục cúng bái nhưng bạn và gia đình không quên những ngày cúng giỗ sau đây:
Cúng giỗ 49 ngày
Đây là ngày cúng giỗ sau đi người mất ra đi đúng 49 ngày. Cách cúng này giúp linh hồn của người mất sớm được siêu thoát. Trong ngày cúng giỗ 49 ngày này, con cháu sẽ chuẩn bị hoa quả, mâm lễ vật chay hoặc mặn dâng lên tổ tiên. Nhằm mong muốn người đã mất ra đi thanh thản và thoát tục. Bên cạnh đó, vào ngày cúng 49 ngày bạn và gia đình nên tụng đọc kinh Phật hoặc đọc bài văn khấn cúng ông bà tổ tiên nhằm cầu bình an, may mắn.
Cúng giỗ 100 ngày
Sau khi cúng giỗ 49 ngày thì bạn và gia đình nên chuẩn bị mâm lễ vật cúng giỗ 100 ngày. Ngày cúng giỗ này thường cúng vào ngày 100 kể từ người mất ra đi. Ngày này thường con cháu sum vầy rất đông đủ, nhằm tưởng nhớ những kỉ niệm về người quá cố.
Cúng giỗ đầu( Tiểu đường)
Ngày đám giỗ đầu tiên còn gọi là ngày giỗ giáp năm. Tức là ngày cúng giỗ sau 1 năm của người mất ra đi. Thường ngày giỗ giáp năm này được con cháu chuẩn bị mâm lễ vật rất chu đáo và tươm tất.
Cúng giỗ thường( Cát Kỵ)
Sau khi chấm dứt tang kỳ, sau mỗi năm con cháu sẽ tưởng nhớ ngày người mất ra đi gọi là ngày giỗ thường. Thường lễ cúng giỗ thường này sẽ cách ngày người mất ra đi đúng 3 năm. Tùy theo điều kiện kinh tế của mỗi gia đình mà mâm lễ vật cúng giỗ khác nhau. Chủ yếu là lòng thành mà con cháu dâng lên gia tiên, ông bà cha mẹ đã mất. Mong tổ tiên phù hộ con cháu được bình an, may mắn.
2. Chuẩn bị lễ vật cúng đám giỗ
Tùy theo điều kiện kinh tế của mỗi gia đình mà mâm lễ vật cúng đám giỗ có sự khác biệt. Có gia đình chuẩn bị mâm cơm chay lại có gia đình chuẩn bị mâm cơm mặn.
Thường trong các lễ cúng đám giỗ mâm lễ vật đa phần giống nhau.
Các món ăn được làm từ món mặn hoặc món chay
Hoa tươi
Trái cây
Hương thắp
Rượu trà
Bánh ngọt
Vàng mã hóa sớ
3. Vân khấn cúng đám giỗ
Cúng giỗ 49 ngày Nam mô a di Đà Phật! (3 lần) Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư phật mười phương. Hôm nay là ngày….tháng….năm….., âm lịch tức ngày…..tháng….năm…………….dương lịch. Tại (địa chỉ): …………….. Con/cháu/ phu/ thê là………cùng các chú bác, cùng anh rể, chị gái, các em trai gái dâu rể, con cháu nội ngoại kính lạy. Nay nhân ngày lễ Chung Thấtt heo nghi lễ cổ truyền, có kính cẩn sắm các thứ lễ vật gồm có:………………………….. Kính dâng lễ mọn biểu lộ lòng thành. Trước linh vị của …tên người đã khuất… Xin kính cẩn trình thưa rằng: Cha/ mẹ/vợ/ chồng/con/cháu… đi đâu, vội vàng chi mấy; Trời cao có thấy, thảm thiết muôn phần thương thay! Đời người giấc mộng, hình ảnh phù vân; Ngày tựa chim hay, tiết vừa bốn chín (hoặc trăm ngày); Thoi đưa thấm thoát nay đã bảy tuần (hoặc trăm ngày). Cây lặng gió lay, khóc làm sao được; Lưng cơm đĩa muối, gọi chút đền ân. Xin cha (mẹ) về thượng hưởng. Cúng giỗ 100 ngày Nam mô a di Đà Phật! Nam mô a di Đà Phật! Nam mô a di Đà Phật! Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư phật mười phương. Hôm nay là ngày….tháng….năm….., âm lịch tức ngày…..tháng….năm…………….dương lịch. Tại (địa chỉ):……………………… Con trai trưởng (hoặc cháu đích tôn) là………vâng theo lệnh của mẫu thân (nếu là mẹ hoặc phụ mẫu nếu là cha), các chú bác, cùng anh rể, chị gái, các em trai gái dâu rể, con cháu nội ngoại kính lạy. Nay nhân ngày lễ Chung Thất (lễ Tốt Khốc) theo nghi lễ cổ truyền, có kính cẩn sắm các thứ lễ vật gồm:………………………….. Kính dâng lễ mọn biểu lộ lòng thành. Trước linh vị của Hiển:………………… chân linh Xin kính cẩn trình thưa rằng: Núi Hỗ sao mờ, nhà Thung bóng xế. (Nếu là cha)/ Núi Dĩ sao mờ, nhà Huyên bóng xế. (nếu là mẹ) Tình nghĩa cha sinh mẹ dưỡng, biết là bao; Công ơn biển rộng, trời cao khôn xiết kể. Mấy lâu nay: Thở than trầm mộng mơ màng; Tưởng nhớ âm dương vắng vẻ. Sống thời lai lai láng láng, hớn hở chừng nào! Thác thời kể tháng kể ngày, buồn tênh mọi lẽ! Ngày qua tháng lại, tính đến nay Tốt Khốc tới tuần; Lễ bạc tâm thành gọi là có nén nhang kính tế. Hiển…………………………… Hiển…………………………… Hiển…………………………… Cùng các bị Tiên linh, Tổ Bá, Tổ Thúc, Tổ Cô và các vong linh phụ thờ theo Tiên Tổ cùng về hâm hưởng. Kính cáo; Liệt vị Tôn thần: Táo Quân, Thổ Công, Thánh sư, Tiên sư, Ngũ tự Gia thần cùng chứng giám và phù hộ cho tòa ngia được mọi sự yên lành tốt đẹp. Nam mô a di Đà Phật! Nam mô a di Đà Phật! Nam mô a di Đà Phật! Cúng giỗ đầu( Tiểu đường) Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương. – Con kính lạy Đức Đương cảnh Thành hoàng chư vị Đại Vương. – Con kính lạy ngài Đông Trù Tư mệnh Táo phủ Thần Quân. – Con kính lạy các ngài Thần linh, Thổ địa cai quản trong xứ này. – Con kính lạy chư gia tiên Cao Tằng Tổ tiên nội ngoại họ Tín chủ (chúng) con là:…………………………………………………. Tuổi……………………………………………. Ngụ tại:…………………………………………………………………………………………………………………………. Hôm nay là ngày……………tháng……….năm…………….(Âm lịch). Chính ngày Giỗ Đầu của:…………………………………………………………………………………………………… Năm qua tháng lại, vừa ngày húy lâm. Ơn võng cực xem bằng trời biển, nghĩa sinh thành không lúc nào quên. Càng nhớ công ơn gây cơ tạo nghiệp bao nhiêu, càng cảm thâm tình, không bề dãi tỏ. Nhân ngày chính giỗ, chúng con và toàn gia con cháu, nhất tâm sắm sửa lễ vật kính dâng, đốt nén tâm hương dãi tỏ tấc thành. Thành khẩn kính mời:……………………………………………………………………………………………………….. Mất ngày tháng năm (Âm lịch):……………………………………………………………………………………………. Mộ phần táng tại:……………………………………………………………………………………………………………… Cúi xin linh thiêng giáng về linh sàng, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, độ cho con cháu bình an, gia cảnh hưng long thịnh vượng. Tín chủ con lại xin kính mời các cụ Tổ Tiên, nội ngoại, Tổ Khảo, Tổ Tỷ, Bá thúc, Cô Di và toàn thể các Hương linh gia tiên đồng lai hâm hưởng. Tín chủ lại mời vong linh các vị Tiền chủ, Hậu chủ trong đất này cùng tới hâm hưởng. Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì. Phục duy cẩn cáo! Cúng giỗ thường( Cát Kỵ) Nam mô a di Đà Phật! Nam mô a di Đà Phật! Nam mô a di Đà Phật! Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương. Con kính lạy Đức Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần. Con kính lạy ngài Đông Trù Tư mệnh Táo phủ Thần Quân. Con kính lạy các ngài Thần linh, Thổ địa cai quản trong xứ này. Con kính lạy Tổ Tiên nội ngoại họ: ………………… Tín chủ (chúng) con là: …………………… Ngụ tại: …………………… Hôm nay là ngày ……… tháng ………. Năm………… Là chính ngày Cát Kỵ của ……………………………… Thiết nghĩ ………. (dài) vắng xa trần thế, không thấy âm dung. Năm qua tháng lại ngày húy lâm. Ơn võng cực xem bằng trời biển, nghĩa sinh thành không lúc nào quên. Càng nhớ công ơn gây cơ tạo nghiệp bao nhiêu, càng cảm thâm tình, không bề dãi tỏ. Ngày mai Cát Kỵ, hôm nay chúng con và toàn gia con cháu thành tâm sắm lễ, quả cau, lá trầu, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương dâng lên trước án thành khẩn kính mời ……………… Mất ngày …………….. tháng …………. năm …………… Mộ phần táng tại: …………………… Cúi xin linh thiêng giáng về linh sàng, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, độ cho con cháu an ninh khang thái, vạn sự tốt lành, gia cảnh hưng long thịnh vượng. Con lại xin kính mời các vị Tổ Tiên nội ngoại, Tổ Khảo, Tổ Tỷ, Bá Thúc, Huynh Đệ, Cô Di, và toàn thể các Hương linh gia tiên đồng lai hâm hưởng. Tín chủ con lại xin kính mời ngài Thổ Công, Táo Quân và chư vị Linh thần đồng lai giám cách thượng hưởng. Tín chủ lại mời các vị vong linh Tiền chủ, Hậu chủ nhà này, đất này cùng tới hâm hưởng. Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì. Nam mô a di Đà Phật! Nam mô a di Đà Phật! Nam mô a di Đà Phật!