Trong quan niệm dân gian “Đi lễ cả năm không bằng cúng rằm tháng 7” âm lịch, bởi ngày này có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong đời sống tâm linh người Việt Nam. Cùng chúng tôi tìm hiểu thông tin nét đẹp văn hoá này qua bài viết sau đây.
Ý nghĩa cúng rằm tháng 7Ngày 15 tháng 7 âm lịch (rằm tháng 7) là ngày rằm lớn nhất trong năm theo phong tục của người Việt Nam. Người miền Bắc gọi ngày là ngày “xá tội vong nhân”, ngày cúng chúng sinh không nhà không cửa hay còn gọi là cúng cô hồn. Còn người miền Nam gọi là lễ Vu Lan, ngày con cái báo hiếu cha mẹ.
Như vậy, vào ngày rằm tháng bảy sẽ gắn liền với hai ngày bày lễ và cúng lớn của Phật giáo đó là lễ Vu Lan báo hiếu và ngày “xá tội vong nhân”.
Mỗi dịp đến cúng rằm tháng 7 âm lịch mọi người thường chuẩn bị những mâm cỗ tươm tất để cúng ngoài trời hoặc trước cửa chính ngôi nhà. Tuy nhiên, ý nghĩa của việc cúng “xá tội vong nhân” và lễ Vu Lan báo hiếu sẽ khác nhau. Cụ thể như sau:
Cúng “xá tội vong nhân” là cầu siêu, tục cúng cho những vong hồn không nơi nương tựa. Vì theo quan niệm dân gian ta vào ngày rằm tháng bảy, âm phủ sẽ mở cửa ngục để các linh hồn được ra ngoài và trở về nhà.
Trong ngày này cũng có câu chuyện Mục Kiền Liên trải qua nhiều khó khăn để cứu mẹ mình thoát khỏi địa ngục. Cho nên, ngày rằm tháng 7 còn gọi là lễ Vu Lan để thể hiện lòng hiếu thảo, sự biết ơn và kính trọng đối với ông bà tổ tiên và các đấng sinh thành.
Văn khấn cúng rằm tháng 7 đầy đủ nhất Văn khấn thần linh theo Văn khấn cổ truyền Việt Nam“Nam mô A Di Đà Phật”Nam mô A Di Đà Phật”Nam mô A Di Đà PhậtCon lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.Con kính lạy Đức Đại Tạng Vương Bồ Tát, Đức Mục Kiền Liên Tôn Giả. Hôm nay là ngày rằm tháng 7,
Tín chủ chúng con là….
Chúng con xin thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật và các thứ cúng dâng, bày lên trước án.
Chúng con thành tâm kính mời ngày Đức Địa Tạng Vương Bồ Tát, Đức Mục Kiền Liên Tôn Giả.
Chúng con thành tâm kính mời ngài Kim Niên Đương cai Thái Tuế chi đức Tôn thần, ngài Bản cảnh Thành hoàng Chư vị Đại Vương, ngài Bản xứ thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân và tất cả thần linh cai quản trong khu vực này.
Chúng con cúi xin các ngài giáng lâm án toạ, xét soi chứng giám.
Nay gặp tiết Vu Lan, ngày vong nhân được xá tội. Chúng con đội ơn Tam Bảo, Phật trời phù hộ, thần linh các đấng che chở, công đức lớn lao này không biết lấy gì đền báo. Vì vậy, chúng con kính dâng lễ bạc, bày tỏ lòng thành, nguyện mong nạp thu. Phù hộ độ trì cho chúng con và cả gia đình luôn khoẻ mạnh, già trẻ bình an, một lòng hướng về chính đạo, lộc tài vượng tiến, gia đạo hưng long.
Bày tỏ tấm lòng thành, cúi xin chứng giám.
Nam mô A Di Đà PhậtNam mô A Di Đà PhậtNam mô A Di Đà Phật”
Văn khấn văn cúng cô hồn gồm những gì theo Văn khấn cổ truyền Việt NamLưu ý: Với bài cúng rằm tháng 7 chúng sinh phải khấn ngoài trời.
“Nam mô A Di Đà PhậtNam mô A Di Đà PhậtNam mô A Di Đà PhậtCon lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.Con lạy Đức Phật Di ĐàCon lạy Bồ Tát Quan ÂmCon lạy Táo Phủ Thần Quân Chinh thần Tiết tháng 7 sắp thu phân. Ngày rằm xá tội vong nhân hải hà. Âm cung mở cửa ngục ra. Vong linh không nhà không cửa.
Đại Thánh Khảo giáo – A Nan Đà Tôn giả. Tiếp chúng sinh không mả, không mồ bốn phương.
Gốc cây xó chợ đầu đường, không nơi nương tựa đêm ngày lang thang, quanh năm đói rét cơ hàn, không manh áo mỏng – che làn heo may.
Cô hồn Nam – Bắc – Đông – Tây.
Trẻ già trai gái về đây họp đoàn.
Nay nghe tín chủ thỉnh mời
Lai lâm nhận hưởng mọi lời trước sau
Cơm canh cháo nẻ trầu cau
Tiền vàng quần áo đủ màu xanh đỏ
Gạo muối quả thực hoa đăng
Mang theo một chút để dành ngày mai
Phù hộ tín chủ lộc tài
An khang thịnh vượng hài hoà gia trung
An khang thịnh vượng hài hoà gia trung
Lại về tín chủ thành tâm thỉnh mời
Bây giờ nhận hưởng xong rồi
Dắt nhau già trẻ về nơi âm phần
Tín chủ thiêu hoá kim ngân
Cùng với quần áo đã được phân chia
Kính cáo Tôn thần
Chứng minh công đức
Cho tín chủ con
Tên người cúng:….
Tiên vợ (chồng):….
Con trai:….
Con gái:….
Cư ngụ tại:….”
Cần chuẩn bị gì cho lễ cúng rằm tháng 7? Mâm cúng PhậtCúng rằm tháng 7 cũng là cúng lễ Vu Lan, xuất phát từ tích kể đức Mục Kiền Liên xả thân cứu Mẹ. Vào ngày này bạn chỉ cần sắp một mâm cơm chay hoặc đơn giản nữa là mâm ngũ quả để cúng Phật rồi thụ lộc tại nhà.
Lúc làm lễ cúng ngoài trời hoặc trước cửa chính ngôi nhà nên đọc một bài kinh Vu Lan để hồi hướng công đức cho những người thân đã khuất được siêu sinh. Đây cũng là cách giúp bạn hiểu thêm về ngày bày lễ và cúng này.
Cúng thần linh và gia tiênMâm cỗ cúng rằm tháng 7 với gia tiên thường là mâm cỗ mặn kèm theo tiền vàng và cả những vật dụng dành cho người cõi âm được làm bằng giấy như nhà cửa, quần áo chúng sinh với nhiều giày dép…
Các gia đình có thể làm mâm cơm mặn với đầy đủ các món như xôi, gà luộc, cơm, canh, cá kho…và đồ vàng mã theo nhu cầu lúc còn sống của người đã khuất.
Khác với mâm cúng Phật và gia tiên. Lễ cúng cô hồn được thực hiện vào lúc chiều tối ngày 14/07 hoặc 15/07. Bởi dân gian quan niệm rằng, đây là thời gian cúng cho những vong linh trên đường trở về địa ngục nên cũng là lúc cúng cô hồn chuẩn nhất. Tất cả lễ vật và tục cúng phải được hoàn tất vào ngày 15/07.
Mâm cỗ cúng rằm tháng 7 đối với chúng sinh gồm có:
Gạo muối được vãi ra sân, cháo trắng nấu loãng (12 chén nhỏ), hoa quả với nhiều màu sắc (5 loại 5 màu) và 12 cục đường thẻ.
Quần áo chúng sinh với nhiều màu sắc như xanh lam, vàng, hồng… Các loại bỏng ngô, bánh kẹo, tiền thật và tiền vàng mã.
Nước có 3 chun (ly) nhỏ, 3 cây nhang, 2 ngọn nến nhỏ.
Những lưu ý khi cúng rằm tháng 7Để ngày cúng rằm tháng 7 được diễn ra suôn sẻ, gia chủ cần lưu ý những điều sau đây:
Nên cúng vào ban ngày: Theo quan niệm dân gian cho rằng, ngày lễ này thường được thực hiện vào ban ngày, không nên làm vào lúc chiều tối vì lúc này mặt trời đã lặn và cửa âm phủ đã đóng.
Không nên cúng cô hồn bằng món mặn: Lễ cúng cô hồn thường là món chay. Dân gian quan niệm rằng không nên cúng cô hồn món mặn vì sẽ khơi dậy lòng tham – sân – si… Đặc biệt khi cúng phải đặt lễ trước nhà, không nên đặt trong nhà bởi đây là điều cấm kỵ.
Tục rải tiền vàng cúng: Khi rải tiền vàng ra mâm cúng phải đặt theo 4 hướng Đông – Tây – Nam – Bắc, mỗi hướng từ 3 – 5 – 7 cây nhang. Kết thúc lễ cô hồn, gạo, muối phải được vãi ra sân và ngoài đường. Sau đó là đốt vàng mã.
Ở một số nơi, người ta còn cho phép trẻ con giật cô hồn khi việc cúng đã xong. Tuy nhiên ngày nay đối tượng cướp cổ có thể là bất kỳ ai.
Khi chuẩn bị lễ cúng rằm tháng 7 cho gia đình có người mới mất, khi chuẩn bị mâm cơm cúng cho người mới mất trong gia đình thì phải chuẩn bị thêm 1 bát cơm và một quả trứng. Theo quan niệm tập tục của người xưa để lại, việc làm này mục đích là để cho những vong hồn của người mới mất được trở về đoàn tụ với gia đình. Ngoài ra, gia đình còn có thể chuẩn bị thêm các món mặn như gà luộc, xôi, cá kho, canh,… và những đồ vàng mã cần thiết cho người mới mất.