Lễ ăn hỏi là một việc long trọng, là một nghi thức không thể thiếu trước đám cưới của người Việt. Bài khấn gia tiên sẽ được đọc lên trong một cách trân trọng để gửi đến các bề trên trước. Sau lễ dạm ngõ thì việc tổ chức lễ ăn hỏi là một cột mốc đánh dấu quan trọng rằng từ bây giờ đôi trẻ sẽ về chung một nhà sẽ có được mái ấm hạnh phúc bên nhau. Lễ ăn hỏi sẽ được tổ chức trước khi tổ chức đám cưới khoảng trước vài ngày hoặc trước đó nửa tháng.
Cảnh bê tráp qua nhà gái trong đám hỏi
L ễ ăn hỏi ( lễ đính hôn ) sẽ được tổ chức tại nhà gái, nhà trai và nhà gái sẽ mời họ hàng hai bên đến chung vui cũng như thông báo cho hàng xóm, những người thân thiết, họ hàng 2 bên về việc nên duyên của đôi trẻ. Đây là dịp họp mặt đầy đủ của họ hàng hai bên gia đình, và sẽ bàn việc tổ chức đám cưới sẽ như thế nào? bàn bạc xem ngày giờ sẽ tổ chức đám cưới ra sao.
Đám hỏi chính là tiền đề quan trọng cho mối quan hệ sui gia của hai gia đình từ nay trở về sau. Trong lễ ăn hỏi, ngoài việc lựa chọn tráp lễ ăn hỏi sao cho phù hợp thì việc thắp hương, khấn ban thờ gia tiên cũng là một lễ nghi vô cùng quan trọng không thể bỏ qua.
Tín ngưỡng của người Việt ta từ ngàn xưa đến nay luôn phải biết kính trên, nhường dưới, luôn phải ghi nhớ gốc gác, cội nguồn. Trong lễ ăn hỏi, sau khi người chủ hôn tuyên bố lý do và mong muốn tác thành cho hạnh phúc của đôi trẻ. Đáp lại thành ý của nhà trai, nhà cô dâu chấp thuận và sau đó xin phép mở nắp tráp lễ ăn hỏi.
Người xưa có cách tính phong thuỷ : Sinh, lão,bệnh, tử nên tráp lễ gồm 5 mâm là vừa đẹp. Chẳng phải tự dưng mà có câu “Miếng trầu là đầu câu chuyện” Tráp trầu cau được đặt giữa bàn thờ, cùng những lễ vật được nhà trai chuẩn bị lễ mang sang dâng lên bàn thờ gia tiên.
Cô dâu lúc này mới được bố hoặc mẹ dắt ra nơi làm lễ để chào hỏi hai bên gia đình và trao tay cho dâu cho chú rể bước đến làm lễ gia tiên.Thì nghi thức bái lạy gia tiên xin phép về việc dựng vợ gả chồng và mong nhận được đồng ý chúc phúc của những người đã khuất sẽ được tiến hành .
Việc bái lạy tổ tiên trong dịp này cũng phải theo lời ông bà truyền lại : Người đã khuất 4 lạy , người sống 2 lạy . Cô dâu và chú rể trong lúc hành lễ phải cung kính, hai tay chắp ngang ngực lúc cúi xuống mở rộng lòng bàn tay ngửa lên trời rồi dập đầu xuống thể hiện sự hiếu kính.
Bố mẹ cô dâu tới bàn lạy 4 lạy rồi đi đến thắp hương sau đó để cô dâu và chú rễ thực hiện nghi thức tương tự. Thời điểm diễn ra nghi thức gia tiên thường là cuối đám hỏi sau khi thưa chuyện cưới hỏi và nhận được sự đồng ý, chấp thuận của hai bên gia đình.
Việc khấn bàn thờ gia tiên trong lễ ăn hỏi là việc tuân theo nghi thức truyền thống ngàn đời nay của ông bà ta. Đây là việc làm tưởng nhớ đến ông bà và những người đã khuất cũng như thể hiện sự kính trọng của con cháu đối với tổ tiên, dòng họ. Đây là nghi thức bắt buộc để giáo dục con cháu ngàn đời phải biết giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc.
Trong đám hỏi, chú rể và cô dâu thắp hương dâng lên bàn thờ gia tiên để thông báo với những người đã khuất chứng giám về việc sắp có một thành viên mới trong gia đình và xin ơn trên ban lộc cho đôi uyên ương được hạnh phúc trăm năm, việc làm này sẽ được thực hiện cả ở nhà trai và nhà gái.
Tại nhà trai, việc thắp hương khấn gia tiên thường được tiến hành trước khi nhà trai chuẩn bị xuất phát mang sính lễ ăn hỏi sang nhà gái.
Tại nhà gái, việc đọc bài văn khấn gia tiên trong lễ ăn hỏi thường được tiến hành sau khi 2 bên thưa chuyện xong xuôi. Nhà gái đồng ý gả con gái mình về làm dâu con trong gia đình nhà trai.
Nam Mô A Di Đà Phật ! ( 3 lần)
– Con lạy chín phương trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
– Con kính lạy Hoàng Thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn thần.
– Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng, ngài Bản xứ Thổ ngài Bản xứ Thổ Địa, ngài Bản gia Táo Quân cùng chư vị Tôn thần.
– Con kính lạy tổ tiên họ…. chư vị Hương linh.
Tín chủ(chúng) con là: ………………………………
Ngụ tại: …………………………………………………..
Hôm nay là ngày… tháng…. năm………………
Tín chủ chúng con có con trai (con gái) kết duyên cùng ……………….. ( người đọc lời bài khấn gia tiên trong lễ ăn hỏi cần xưng rõ tên tuổi địa chỉ của mình )
Con của ông bà: ………………………………………
Ngụ tại: …………………………………………………..
Nay thủ tục hôn lễ đã thành. Xin kính dâng lễ vật, dâng lên trước án. Gọi là theo thủ tục nghi lễ hợp hôn và hợp cẩn, trước linh toạ Ngũ tự Gia thần chư vị Tôn linh, truớc linh bài liệt vị gia tiên chư chân linh xin kính cẩn khấn cầu
Kính lạy trước linh tọa Ngũ tự Gia thần chư vị Tôn linh, trước linh bài liệt vị Gia tiên, trước Phúc Tổ Di Lai, ông Tơ bà Nguyệt. Xin kính cẩn khẩn cầu:
Sinh trai có vợ (nếu là nhà trai),
Sinh gái có chồng (nếu là nhà gái),
Lễ mọn kính dâng,
Duyên lành gặp gỡ,
Giai lão trăm năm,
Vững bền hai họ,
Nghi thất nghi gia,
Có con có của.
Cầm sắt giao hoà,
Trông nhờ phúc Tổ.
Giãi tấm lòng thành, xin được phù hộ độ trì.
Nam Mô A Di Đà Phật!
Nam Mô A Di Đà Phật!
Nam Mô A Di Đà Phật!
(Theo “Văn khấn cổ truyền Việt Nam”, nhà xuất bản Hồng Đức)
Cưới hỏi 1987 hy vọng, vời lời bài văn khấn gia tiên trong lễ ăn hỏi sẽ củng cố thêm kiến thức về phong tục tập quán cưới hỏi Việt Nam ta. Cũng như sẽ giúp cho bạn chuẩn bị 1 lễ ăn hỏi, 1 đám cưới thật là trọn vẹn nhất.
chúc gia đình bạn có một đám hỏi hoàn chỉnh và chúc cho hai bạn 1 cuộc sống gia đình hoàn hảo, trăm năm hạnh phúc, con đàn cháu đống, phúc lộc đầy nhà!