Cách tính đầy tháng của mỗi bé trong dan gian được quan niệm là chia theo giới tính.
+ Bé trai sẽ được tính và làm lễ đầy tháng tính từ ngày sinh cho tới 1 tháng sau và nghi lễ sẽ được làm lùi lại hai ngày.
+ Còn bé gái thì sẽ được tính lùi 1 ngày từ ngày bé sinh cho tới 1 tháng sau.
Thường thì nghi lễ cúng đầy tháng sẽ được tiến hành vào lúc sáng sớm hoặc chiều tối.
+ Nếu là bé gái thì tính từ ngày sinh đến 1 tháng sau, nghi lễ sẽ được tổ chức lùi 1 ngày.
+ Nếu là bé trai thì tính từ ngày sinh đến 1 tháng sau, nghi lễ sẽ được tổ chức lùi 2 ngày.
Cách cúng đầy tháng cho bé trai và bé gái theo phong tục dân gian
Người Việt rất quan trọng những tập tục lễ nghi gia giáo, đặc biệt alf trong những dịp và sự kiện đặc biệt, những phần lễ nghi và lễ vậy đều cần được chăm chút tỉ mỉ và chính xác.
Lễ đầy tháng là một dấu mốc quan trọng của mỗi con người, nó đánh dấu một quá trình phát triển mới và cho bé biết và ra mắt họ hàng, cầu mong phước lành cho em bé.
Đây cũng là nghi lễ giúp mẹ chấm dứt thời gian ở cữ, mẹ có thể thoải mái đi lại mà không cần kiêng cữ gì nhiều nữa.
Chuẩn bị lễ vật cúng đầy tháng cho bé
Dân gian quan niệm rằng, mỗi một em bé sinh ra đều được được sự hỗ trợ đỡ đầu và tạo thành bởi 12 bà mụ, những người nhào nặn ra hình hài đứa trẻ, chính vì thế khi chuẩn bị mâm cúng các mẹ cần chuẩn bị những lễ vật cúng bà mụ như sau:
– Chè: 12 chén – Xôi: 12 đĩa – Cháo: 12 chén: – Nước: 12 ly – Bánh hỏi: 12 đĩa – Một số loại bánh mà trẻ em thích: xếp thành 12 đĩa – Heo quay hoặc gà luộc: 1 con – Thịt quay: cắt chia làm 12 đĩa – Giấy tiền vàng mã.
Ngoài cúng 12 bà mụ, gia đình cũng cần chuẩn bị lễ vật để cúng Đức ông:
– Một tô chè lớn – Ba đĩa xôi lớn – Một miếng thịt quay – Một con gà luộc – Một tô cháo lớn – Một đĩa hoa quả lớn – Trầu cau , hoa, vàng mã
Bên cạnh đó cũng cần chuẩn bị thêm đủ nhang đèn, gạo muối, muỗng… đặc biệt là cần có một đôi đũa nhũ hoa (đũa được vót nhọn và gắn hoa trên đầu) đây là đũa dành cho bà Chúa.
Nguyên tắc sắp mâm cúng được quy đinh theo “Đông bình Tây quả” điều này có nghĩa là phía đông bạn sẽ đặt bình hoa, còn bên phải sẽ đặt các lễ vật còn lại.
Và thường đồ cúng cho bé sẽ được xếp thành hai hàng song song nhau mỗi loại. Còn chuẩn bị thêm một cái bàn nhỏ ở kế bên để sắp đồ cúng của Đức ông, còn bàn lớn sẽ là nơi trưng bày đồ cúng của 12 bà mụ.
Mâm cúng sẽ được đặt ở trong nhà, và khi đồ cùng đã được sắp hết lên bàn một cách tuần tự thì tất cả các thành viền trong gia đình đều đứng đông đủ trước bàn cúng, đặc biệt là cha mẹ và hai bên ông bà của bé.
Người đứng ra đọc khấn và thắp nhang phải thật trịnh trọng.
Văn khấn như sau: ” Hôm nay, cháu bé được tròn 1 tháng tuổi, toàn thể gia đình chúng tôi trịnh trọng bày mâm lễ này, cung thỉnh bà Chúa và thập nhị bà mụ và tam đức ông trước về minh giám nhận lễ, sau tiếp tục phù hộ cho cháu được mạnh chân mạnh tay, hay ăn chóng lớn, ngoan ngoãn hiền thảo, phù hộ cho gia đình được bình an hạnh phúc.”
Bài khấn cúng đầy tháng cho bé
Nam mô A Di Đà Phật! Nam mô A Di Đà Phật! Nam mô Đại Bi Quan Thế Âm Bồ tát
Con lạy Đệ nhất Thiên tỷ đại tiên chúa Con kính lạy Đệ nhị Thiên đế đại tiên chúa Con kính lạy Đệ tam Thiên Mụ đại tiên chúa Con kính lạy Tam thập lục cung chư vị Tiên Nương Hôm nay là ngày ….. tháng ….. năm …… Vợ chồng con là ……………………… sinh được con (trai, gái) đặt tên là …………………… Chúng con ngụ tại ………………………
Nay nhân ngày đầy tháng chúng con thành tâm sửa biện hương hoa lễ vật và các thứ cúng dâng bày lên trước án, trước bàn toạ chư vị Tôn thần kính cẩn tâu trình: Nhờ ơn thập phương chư Phật, chư vị Thánh hiền, chư vị Tiên Bà, các đấng Thần linh, Thổ công địa mạch, Thổ địa chính thần, Tiên tổ nội ngoại, cho con sinh ra cháu, tên ………… sinh ngày ………… được mẹ tròn, con vuông. Cúi xin chư vị tiên Bà, chư vị Tôn thần giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật , phù hộ độ trì, vuốt ve che chở cho cháu được ăn ngon, ngủ yên, hay ăn chóng lớn, vô bệnh vô tật, vô ương, vô hạn, vô ách, phù hộ cho cháu bé được tươi đẹp, thông minh, sáng láng, thân mệnh bình yên, cường tráng, kiếp kiếp được hưởng vinh hoa phú quý. Gia đình con được phúc thọ an khang, nhân lành nảy nở, nghiệp dữ tiêu tan, bốn mùa không hạn ách nghĩ lo. Xin thành tâm đỉnh lễ, cúi xin được chứng giám lòng thành.
Sau khi cúng xong là tới nghi thức đặt tên cho bé, hay còn gọi là Xin Keo, đây là nghi thức àm gia đình muốn xin ý kiến người bề trên để đặt tên cho con cái mình một cái tên thật hay, và ý nghĩa.
Nghi lễ cần có một cái đĩa lòng sâu và 2 đồng xu, khấn và xin tên đồng thời gieo xu, nếu 2 đồng xu 1 xấp 1 ngửa là được, còn nếu cả hai đều ngửa hoặc đều xấp, thì sẽ tiến hành lại, nếu quá 3 lần không được thì sẽ phải chọn tên khác cho con.
Sau khi lễ Xin Keo xong, tới nghi lễ khai hoa hay còn gọi là “bắt miếng”.
Em bé đựa đặt lên chính giữa bàn, người lớn rót trà và thắp nhang xin phép bắt miếng.
Tiếp theo mẹ bồng đứa trẻ một tay, còn tay kia sẽ cầm một nhánh hoa điệp hoặc hoa khác quơ qua quơ lại trên miệng trẻ và đọc những lời dăn dạy tốt đẹp như:
” Mở miệng ra cho có bông, có hoa,
Mở miệng ra cho kẻ thương, người nhớ,
Mở miệng ra cho có bạc, có tiền,
Mở miệng ra cho xóm giềng quý mến…”
Sau khi kết thúc nghi lễ: mọi người lớn trong nhà tiến hành lì xì và chúc phúc, bạn phước cho cháu bé để kết thúc nghi lễ.
Gia đình xin lộc và quay quần ăn uống.
Chủ lễ sau khi khấn xong thì mọi người trong gia đình, họ hàng ăn uống sum vầy và gửi những lời chúc tốt đẹp, may mắn, lì xì cho con trai để hoàn tất tiệc đầy tháng.
Kết thúc nghi lễ đầy tháng mẹ cũng đồng thời kết thúc thời gian ở cữ, có thể đi lại tự do.
Gia đình sẽ chuẩn bị cho mẹ một thau nước sôi để ngay chính giữa nhà, đồng thời bỏ vào đó một thân cây đinh lăng đã được nung đỏ vào nồi nước, cho có khói bay ra, mẹ sẽ ẵm em be và bước qua bước lạ thau nước.
Con trai thì bước 9 lần.
Con gái bước 7 lần
Và mẹ sẽ ẵm bé đi khắp nhà mọi ngóc ngách các phòng.
Sau khi lết thúc lễ, mẹ có thể ra ngoài và đi chợ, vào lần đầu tiên mẹ nên mau một bịch muối và 1 bịch gạo, đồng thời trên đường về nhớ đánh vơi một chút tiền lẻ với ý nguyện cho con mình sau này có dư dả cơm ăn áo mặc.
Xem Lịch Âm – Lịch Vạn Niên