Lễ cúng 49 ngày là gì? Cúng 49 ngày là một dạng tín ngưỡng, đồng thời nó cũng là buổi lễ cúng giỗ vô cùng quan trọng của người còn sống đối với người đã khuất. Đây là một buổi lễ cúng giỗ mở đầu sau ngày người chết qua đời được 49 ngày. Tuần 49 ngày gọi là cúng “chung thất”. Người ta lấy vía đàn ông để tính. Một vía là 7 ngày, bảy vía là 49 ngày. Cúng ở nhà tuần này nhằm làm cho linh hồn người mất được mát mẻ. Một số người theo đạo Phật và một số nhà muốn “quy” người mất về chùa, nương nhờ cửa Phật “ăn mày lộc Phật” nên họ thường nhờ nhà sư làm tại chùa trong tuần 49 ngày, cho linh hồn chóng được siêu thăng tịnh độ. Phong tục này được người Việt Nam dựa theo thuyết Phật giáo: Âm hồn sau khi đã qua đời phải trải qua 7 lần phán xét, mỗi lần kéo dài 7 ngày. Sau đó linh hồn phải đi qua 1 điện lớn ở âm ty, sau 7 tuần vong hồn sẽ được siêu thoát. Đây là quãng thời gian đưa linh hồn người chết nên nương nhờ cửa Phật. Đây là một buổi cúng giỗ rất quan trọng trong tục để tang đối với người Việt, nhằm thể hiện tấm lòng thành kính, thương xót và tưởng nhớ của những người còn sống đến những người đã khuất.
Lễ cúng 49 ngày là gì?
Việc con cháu tụng kinh niệm Phật cho người thân của mình trong vòng thời gian 49 ngày, đó là điều rất quý kính. Đây cũng là noi theo trong kinh dạy mà Phật tử làm theo. Như thế, thì rất đúng không có gì là sai trái cả. Tuy nhiên, điều quan trọng là trong khi tụng niệm, mọi người phải thành tâm tha thiết, đem hết lòng thành để tụng niệm cầu nguyện. Được thế, thì người tụng niệm được lợi lạc mà hương linh cũng được phần nào lợi lạc.
Ngoài ra, đối với những âm hồn vẫn chưa được quyết định vãng sanh vào cõi giới nào, thì việc làm lễ 49 ngày nhằm để tạo phước đức và hướng cho âm hồn người chết nghĩ đến nhiều điều thiện và điều tốt lành. Ngoài ra, các gia đình thân quyến của người đã mất còn mong muốn rằng dựa vào sức chú niệm của chư tăng ni ở chùa có thể giúp âm hồn người chết sớm được vãng sanh vào cảnh lành.
Lưu ý chung với gia đình khi làm đám tang cho người quá cố
Tại sao lại bỏ tiền lẻ bên cạnh người không may “chết đường, chết chợ”?
Sắm lễ cúng 49 ngày gồm những gì?
Theo tinh thần của kinh Địa Tạng và quan điểm Phật giáo Bắc truyền nói chung thì thần thức của một người sau khi chết hầu hết đều phải trải qua giai đoạn trung gian, thọ thân trung ấm tối đa là 49 ngày, sau đó sẽ thọ sanh vào một cảnh giới tương ứng với nghiệp lực mà họ đã gây tạo. Và không nhất thiết phải đợi đến ngày chung thất (49 ngày sau khi chết) thì hương linh mới tái sanh mà có thể ngay sau khi chết, hoặc trong tuần thất đầu tiên (7 ngày sau khi chết), hay trong tuần thất thứ hai (14 ngày sau khi chết) cho đến các tuần thất tiếp theo hương linh đều có thể tái sanh tùy nhân duyên, nghiệp lực của mỗi người. Trong thời gian thọ thân trung ấm, hương linh vẫn thọ dụng được tất cả những vật phẩm mà thân nhân dâng cúng (thường là cơm, nước, hương, hoa) nhưng chỉ hưởng mùi vị của thức ăn mà thôi. Vì thế, thân trung ấm còn được gọi là hương ấm (thọ dụng mùi hương của thực phẩm). Cho nên trong vòng 49 ngày, thân nhân cần dâng cúng cơm nước hàng ngày cho người chết để họ được no đủ, đặc biệt vào những ngày tuần thất thường cúng kính trang trọng hơn (như đến chùa hoặc thỉnh chư Tăng về nhà làm lễ cầu siêu cho người quá vãng). Về cách sắp đặt cúng tế, thì rất kỵ việc sát sanh, vì việc sát sanh càng làm liên lụy khổ quả cho người chết. Thân trung ấm nếu một phen thấy được việc ấy lập tức bảo thôi; nhưng ngặt nỗi âm, dương cách trở, người thân gia đình không thể nào nghe được, vẫn trở lại sát sanh như thường. Kẻ chết không thể ngăn nổi sân niệm khởi lên, liền phải đọa vào địa ngục. Cho nên người sắp đặt cúng tế cần phải cẩn thận chú ý. Nếu muốn cúng tế, thì nên dùng đồ chay, hương, hoa, sữa, bánh và trái cây, chớ dùng những đồ uế tạp và sát hại sanh vật. Kinh Địa Tạng đã nói: “Làm những việc sát hại, cho đến bái tế quỉ thần đã không có một mảy may phước đức, không có lợi gì mà còn kết thêm tội lỗi sâu nặng cho người chết. Dù cho người chết, đời sau hoặc đời này có thể chứng được Thánh quả, hoặc sanh lên Trời, nhưng khi lâm chung bị gia đình làm những ác nhân ấy (tức là nhân sát hại) làm cho họ phải liên lụy nhiều bề, chậm sanh về chỗ lành. Huống chi kẻ chết đó khi sống còn chưa từng làm một chút việc lành, chỉ một bề nương theo gốc nghiệp mà tạo tác, theo lý phải chịu vào ác thú. Nỡ nào gia đình người thân lại gây thêm nghiệp cho họ?”. Gia đình nên lưu tâm đến điều này.
Mâm lễ vật nên được chuẩn bị cho lễ cúng 49 ngày gồm:
Mâm cơm để cúng
Hoa quả, bánh kẹo và trái cây.
Nhang đèn.
Tiền và vàng từ 15 sấp trở lên
Quần, áo từ 2 đến 3 bộ cho người đã mất.
Bài văn cúng tế.
Tại:…………………
Xin mời:
Hiển……………………
Hiển…………………….
Hiển…………………….
Những điều tâm linh và những điều kiêng kỵ trong lễ cúng 49 ngày
Trong 49 ngày nên kiêng gì?
Đốt bảy
Bắt đầu từ ngày người thân khuất núi, tang gia cứ cách bảy ngày sẽ cử hành một lần hóa vàng mã tế điện, tổng cộng bảy bảy bốn mươi chín ngày, xưng là ” Đầu bảy”, “Hai bảy”, “Tam bảy”, “Bốn bảy”, “Năm bảy” , “Sáu bảy” , “Mạt bảy”. Truyền thuyết dân gian cho rằng, người có ba hồn bảy vía, mỗi năm đi một hồn, bảy ngày đi một phách, ba năm hồn tẫn, bốn chín ngày phách tan nên phải quá bảy kì và ba năm mới được coi là đoạn tang. Còn có một cách nói khác, sau khi mất, cứ cách bảy ngày Diêm Vương lại thẩm vấn vong hồn một lần, hạn trong bảy kì liên tiếp. Vì thế, bắt đầu từ ngày người chết ra đi, người nhà cách bảy ngày cùng tế một lần, thẳng tới cúng 49 ngày, xưng là “đoạn thất” mới thôi. Ở trong bảy kì, tang gia ở cửa lớn phải treo đèn lồng trắng, mặc quần áo tang, đầu nhà bày linh vị, dâng hương, kính rượu, tế điện, hóa vàng mã. Trong đó, “tam bảy” và “mạt bảy” là hai lễ quan trọng nhất, con cháu phải khóc lớn, tỏ lòng tiếc thương.”Mạt bảy” còn xưng là “tẫn bảy”, tang gia phải làm lễ tụng kinh sám hối, bạn bè người quen tặng hương, sáp, vàng mã dâng lên tế điện. Ở tuần thứ nhất, bạn bè chí cốt ngồi canh suốt đêm. Ở tuần thứ năm hoặc thứ sáu nên thỉnh tăng lữ hoặc đạo sĩ thực hiện siêu độ, có cả người nhà và bạn bè tham dự. Người khuất là nữ thì mua tam sinh (bò, dê, lợn) và trái cây để hiến tế. Làm như vậy cho đến khi cúng 49 ngày.
Trùng bảy
Nếu những tuần đốt bảy ở trên trùng với ngày 7, 17, 27 âm lịch thì tức là “trùng bảy” hoặc “phạm bảy”. Theo tâm linh, vong hồn “phùng bảy có tai, trùng bảy gặp nạn”, cực kì kị. Nếu gặp trường hợp này, nên lui lại lễ sau 1 ngày. Ngoài ra, theo tục cúng 49 ngày, người nhà sẽ đốt một chiếc ô cho người đã khuất, với hàm ý hiệp trợ vong hồn, né tránh tai nạn hoặc khi khiêng quan tài thì che ô lọng trên đầu cũng là một cách hóa giải.
Sau 49 ngày có cúng cơm nữa không?
Sau 49 ngày, khi thần thức tìm được cảnh giới tái sanh, thường thì họ sanh về một trong sáu cõi của lục đạo (trời, a tu la, người, súc sanh, ngạ quỷ, địa ngục) và từ đây, sự thọ dụng của họ có khác biệt. Đơn cử như, nếu thần thức sanh vào cõi trời thì họ sẽ không ăn thực phẩm của cõi người vì thực phẩm ở cõi trời thượng vị hơn rất nhiều lần. Hoặc nếu họ đọa vào địa ngục thì cũng không thể thọ dụng được thực phẩm của loài người vì bị hành hạ, phải ăn hòn sắt nóng, uống nước đồng sôi, chịu nhiều đau khổ cùng cực v.v… Duy chỉ có các chúng sanh trong loài quỷ thần thì vẫn có thể “ăn” được những phẩm vật do thân nhân dâng cúng. Mặt khác, đối với phong tục người Việt thì việc làm cỗ dâng cúng cha mẹ ông bà tổ tiên còn thể hiện tấm lòng thành của con cháu đối với người đã khuất. Do đó, để tưởng niệm người thân, vào các ngày giỗ hoặc lễ Tết thì mâm cơm cùng hoa trái để cúng kính ông bà và tổ tiên là điều không thể thiếu. Vì chúng ta là người trần mắt thịt nên không biết được thân nhân của mình sau khi chết tái sanh về đâu (chúng sanh trong loài quỷ thần vẫn hưởng được đồ cúng) và dâng cơm nước để thể hiện lòng thành, sự tri ân đối với người đã khuất là một truyền thống tốt đẹp của dân tộc nên ta cần phải thực hành cúng kính. Nghĩa là, sau 49 ngày khi thần thức đã tái sanh thì chúng ta không cúng cơm nước hàng ngày như trước đây nhưng vào các ngày lễ tiếp theo hay ngày kỵ giỗ hàng năm thì thân nhân cần phải làm mâm cơm cúng giỗ. Có điều không nên quá câu nệ vào hình thức trong việc cúng kính mà luôn tâm niệm “lễ bạc nhưng lòng thành”, tưởng niệm về người đã khuất trong tinh thần tri ân và đền ân.