Bạn đang xem bài viết Người Dân Hà Tĩnh Trang Trí Gà Cúng Rằm Tháng Bảy được cập nhật mới nhất trên website Apim.edu.vn. Hy vọng những thông tin mà chúng tôi đã chia sẻ là hữu ích với bạn. Nếu nội dung hay, ý nghĩa bạn hãy chia sẻ với bạn bè của mình và luôn theo dõi, ủng hộ chúng tôi để cập nhật những thông tin mới nhất.
Tất bật làm mâm cỗ đưa đến nhà thờ dòng họ vào chiều 14/7, anh Lê Quang Nhật xã Thạch Châu (huyện Lộc Hà, Hà Tĩnh) cho hay, nhiều tháng qua gia đình nuôi một con gà trống nặng 4 kg và “hôm nay hai vợ chồng thức dậy từ 5h để chuẩn bị”.
“Làm gà cúng đòi hỏi sự tỉ mỉ và cẩn thận mới tạo được hình dáng như ý, một số vị trí trên thân gà phải dùng nẹp tre và dây buộc cố định”, anh Nhật nói.
Theo anh Nhật, sau khi tạo thế thì khâu luộc gà rất quan trọng, “phải dùng nồi lớn, để lửa đều trong khoảng một tiếng và thường xuyên quan sát, nếu lửa không đều sẽ khiến gà bị nứt thịt, rách da”.
Anh Lê Quang Mạnh (trú thôn Hồng Lạc) chia sẻ, chuẩn bị cho rằm tháng 7 năm nay, gia đình anh nhờ bạn đặt mua con gà trống nặng 5 kg, giá gần một triệu đồng, đưa từ Đắk Lắk về.
“Muốn có mâm cỗ đẹp phải cầu kỳ từ khâu chọn mua gà, hình thành ý tưởng trang trí từ trước. Để giữ gà tươi màu, không bị thâm đen thì phải ngâm nó qua nước muối pha loãng với tỷ lệ hợp lý”, anh Mạnh nói.
Luộc gà xong, công đoạn cuối là tạo dáng gà đứng trên mâm cỗ. Nhiều người thường đặt gà lên mâm xôi, xung quanh trang trí hoa quả… Song với Nhật và Mạnh, năm nào hai anh cũng tạo nét riêng cho gà cúng bằng cách gắn hoa cúc vào miệng, cho đứng trên quả cầu hoặc rùa gỗ.
“Gà lên mâm phải thẳng đứng, cánh ngả về hai bên. Mỗi năm tôi để gà đứng trên một vật khác nhau. Năm nay gia đình chi hơn một triệu làm bệ đỡ gà là con rùa gỗ”, anh Nhật cho hay.
Theo ông Lê Quang Hùng, Phó chủ tịch xã Thạch Châu, truyền thống tạo dáng, trang trí gà để cúng rằm, lễ Tết của dòng họ Lê Quang có từ xa xưa, song phát triển mạnh 10 năm trở lại đây và trở thành nét đẹp văn hóa với ý nghĩa tấm lòng của con cháu hướng về tổ tiên.
“Rằm tháng 7 năm nay, các thành viên của dòng họ đưa gần 100 con gà cúng về nhà thờ họ. Cái này là tùy tâm của mỗi người, không ràng buộc”, ông Hùng nói và cho hay, nhiều gia đình không có điều kiện tự tạo dáng gà đẹp đã thuê thợ bên ngoài làm, giá 500.000 đồng cho một lần trang trí.
Đức Hùng
Đẹp Mắt Mâm Cỗ “Gà Bay” Cúng Rằm Tháng Giêng Ở Hà Tĩnh
Đẹp mắt mâm cỗ “gà bay” cúng rằm tháng Giêng ở Hà Tĩnh
Đã thành thông lệ, rằm tháng Giêng, một số dòng họ ở xã Thạch Châu (Lộc Hà – Hà Tĩnh) lại tổ chức làm mâm cúng với những thế “gà bay”, “gà quỳ”… độc đáo để dâng cúng tổ tiên.
Những mâm cỗ với thế “gà bay”, “gà quỳ”, “gà cưỡi mình rùa” được bày biện hết sức cầu kỳ, đẹp mắt dâng cúng tổ tiên vào dịp rằm tháng Giêng đã trở thành thông lệ đối với nhiều gia đình, dòng họ tại xã Thạch Châu và một số địa phương ở Lộc Hà. Ảnh: Huy Tùng.
Có mặt tại dòng họ Lê Văn (thôn Kim Ngọc – xã Thạch Châu) ngày 13 tháng giêng âm lịch, nhiều người không khỏi ngỡ ngàng vì vẻ độc đáo của những mâm cỗ cũng được chồng cao, những con gà cúng được tạo thế cầu kỳ, lạ mắt.
Để hoàn thành tác phẩm mâm cỗ 7 tầng “gà đậu cành trúc”, cha con anh Quý phải dậy từ 4h sáng chuẩn bị
Đang hoàn thiện công đoạn trang trí cuối cùng cho tác phẩm “gà đậu cành trúc”, anh Lê Văn Quý – một người con của dòng họ cho biết: “Năm nay, dòng họ chúng tôi khánh thành nhà thờ, con cháu nội ngoại trong Nam ngoài Bắc đều về dự nên không chỉ làm cỗ xôi gà ‘bay” như các năm trước, dòng họ còn tổ chức thi chồng cỗ cao với nhiều mâm cỗ công phu. Để có được mâm cỗ cao 7 tầng với những chú gà tạo thế cặp giò thẳng đứng, đôi cánh vươn bay trên cành trúc như thế này, cha con tôi phải dậy từ 4h sáng để làm cho kịp giờ hành lễ tối nay”.
Gà làm lễ vật trên mâm cỗ “gà bay” phải được chọn lựa rất kĩ càng với cân nặng đủ lớn, đẹp mã và tạo thế kỳ công, kỹ thuật cao
Với mâm cỗ cúng thì gà vẫn là hạng mục quan trọng nhất. Để hoàn thành được một con gà thế đứng, quỳ, bay… đáp ứng đúng yêu cầu phải mất khoảng 3 tiếng đồng hồ và không phải ai cũng làm được.
Theo chia sẻ của những người có thâm niên làm gà cúng trong họ thì gà chọn làm cỗ “gà bay” phải được lựa chọn kỹ càng. Gà được tìm mua khắp các địa phương trong tỉnh, thậm chí phải đặt tận Nghệ An, Thanh Hóa trước cả tháng trời, gà già với trọng lượng khoảng 4 -6 kg, đẹp mã. Chọn mua gà không phải dễ, phải là người thông thạo để nhìn con gà còn sống là biết được khi tạo thế có đẹp hay không. Khâu cắt tiết, vặt lông phải hết sức cẩn thận để không làm ảnh hưởng đến da gà. Sau khi làm sạch, gà được tạo thế bay, quỳ, đứng, ngồi… với sự hỗ trợ của dây thép, lạt giang.
Khâu bày biện mâm cỗ cũng lắm công phu
Công đoạn luộc gà cũng lắm công phu và bí quyết “gia truyền”. Anh Lê Văn Quý cho biết: “Phải dùng loại nồi chuyên dụng, kích thước lớn. Khi luộc phải căn chỉnh lửa, thời gian sao cho phù hợp để gà vừa chín mà không bị nứt. Muốn gà giữ được màu sắc tươi sáng, không bị thâm đen cũng phải biết cách ngâm gà qua nước muối pha loãng với tỷ lệ hợp lý.”
Nếu làm gà, tạo thế gà đòi hỏi công phu và kỹ thuật cao thì trang trí, bày biện mâm cỗ cũng khó không kém. Những người khéo tay, cẩn thận nhất sẽ được chọn để bày mâm cỗ, xếp tầng vật phẩm, trang trí ở từ đường.
Những chú gà được bày quay mặt vào từ đường theo nguyên tắc “chuối ra, gà vào”
Với bàn tay khéo léo, không chỉ gà cúng được tạo hình theo các tư thế mới lạ, con cháu dòng họ còn nghĩ ra những cách bày biện rất độc đáo như gà ngậm hoa, gà đứng trên mình rùa, gà đậu cành đào, cành mai… khiến nhiều người trầm trồ, xuýt xoa.
Cùng với gà, bánh chưng, bánh dày, hoa quả, cau trầu… cũng được dùng để trang trí nên những mâm cỗ nhiều tầng trang trọng, phong phú và mang tính nghệ thuật cao.
Dưới bàn tay khéo léo của người làm, gà được tạo hình nhiều thế độc đáo như gà đứng trên mình rùa, gà đậu cành đào, cành mai, gà ngậm hoa…
Ở xã Thạch Châu không chỉ có dòng họ Lê Văn mà một số dòng họ khác cũng có tục làm cỗ “gà bay” vào các dịp lễ quan trọng như tết, rằm tháng giêng, rằm tháng bảy, khánh thành nhà thờ họ…
Anh Lê Quang Bằng – người dòng họ Lê Quang (thôn Châu Thượng) cho biết: “Sinh sống và làm việc ở thành phố nhưng mỗi dịp lễ tết, gia đình tôi đều về nhà thờ họ để thắp hương, xem hội thi cỗ gà bay của các anh em trong họ và các dòng họ khác trong xã.”
Cùng với gà, bánh chưng, bánh dầy, hoa quả… cũng được sử dụng để làm nên những cỗ cúng nhiều tầng trang trọng, đẹp mắt
Ngoài thể hiện sự tài hoa, tâm huyết của người làm và lòng thành kính tổ tiên, tục bày mâm cúng, chồng cỗ tầng cao ở xã Thạch Châu là một nét văn hóa riêng có, là dịp để con cháu tề tựu, gặp mặt đông đủ sau một năm đi làm ăn xa.
Cùng chiêm ngưỡng một số hình ảnh mâm cỗ cúng rằm thắng Giêng độc đáo của người dân Thạch Châu:
“Phi đội gà bay” che lọng
Gà ngậm hoa cúc…
Gà đậu cành trúc
Gà quỳ
Mâm cỗ nhiều tầng
Nhiều vật phẩm được dâng lên bàn thờ tổ tiên ngày rằm
Kiều Minh
Ngư Dân Hà Tĩnh Với Tục Cúng Xuất Bến Cầu “Lộc Biển”
Cứ mỗi một chuyến hành trình vươn khơi, các chủ thuyền lại sắm sửa lễ vật để cúng xuất bến nhằm cầu bình an, cầu may mắn được nhiều “lộc biển” cho chuyến đi.
Bóng chiều dần nghiêng là lúc chủ tàu vỏ thép Lê Văn Ất (xóm Hội Thủy, xã Xuân Hội, Nghi Xuân) bày biện lễ vật trước ghe tàu, chuẩn bị cho lễ cúng xuất bến. Đây là việc làm quen thuộc trước mỗi chuyến ra khơi của anh Ất cũng như ngư dân vùng biển Xuân Hội. Mâm cúng được anh chuẩn bị hết sức đơn giản với xôi gà, gạo muối, rượu, cau trầu…
Chuẩn bị lễ vật xong, chủ tàu Lê Văn Ất trong trang phục chỉnh tề, lấy 3 nén nhang khấn vái và cầu mong một chuyến ra khơi may mắn, bình an, đánh bắt được nhiều tôm cá.
Chủ tàu Lê Văn Ất chia sẻ: “Lễ cúng xuất bến đầu chuyến ra khơi là cúng vị thần canh bến ở đây. Nếu như cá ông che chở, bảo vệ cho ngư dân trên biển, thì thần canh bến bảo vệ cho tàu thuyền an toàn khi neo đậu. Vì vậy, khi rời đi, ngư dân sắm sửa lễ vật để cảm ơn thần canh bến và cầu mong bình an, may mắn cho chuyến đi”…
Cúng xuất bến được thực hiện trước chuyến ra khơi. Vì vậy, thời điểm diễn ra lễ cúng thường là cuối buổi chiều. Giờ khởi hành được ngư dân mặc định phải là giờ hơn theo quan niệm “đi hơn, về kém” của cha ông.
Ngày khởi hành cũng tùy theo cách nghĩ, phong tục của mỗi vùng. Với ngư dân vùng biển cửa Hội, họ chỉ kiêng khởi hành ngày mùng 1, còn lại ngày nào cũng có thể ra khơi. Chủ tàu Trần Đức Huy (xóm Xuân Thủy, xã Xuân Hội, Nghi Xuân) cho biết: “Bất kể ai là ngư dân đều kiêng cữ khởi hành ngày mùng 1. Ngày này là ngày “ông bà” nên không ai dám ra khơi. Còn lại, nếu thời tiết thuận lợi thì ngư dân bám biển đánh bắt”.
Lăn lộn với sóng dữ ngoài khơi nên với ngư dân miền biển, niềm tin vào các vị thần che chở, bảo vệ cho họ là điều hiển nhiên. Lễ cúng xuất bến cũng như các lễ cúng quan trọng khác trong năm đều là nét đẹp tín ngưỡng của ngư dân miền biển, nhằm cầu mong những chuyến ra khơi sóng yên biển lặng, mưa thuận gió hòa, đánh bắt được nhiều tôm, cá.
Quang Minh – Nguyễn Hạnh
Các tin đã đưa
Đội Cỗ Xôi Gà Đi Cúng Rằm Tháng Bảy Ở Nghệ An
Sáng nay, anh Thái Xuân Thanh (49 tuổi) ở xóm 4, xã Tân Thành, huyện Yên Thành dậy sớm hơn mọi ngày để hông xôi, làm gà chuẩn bị đi cúng Rằm ở nhà thờ đại tôn thuộc xã Vĩnh Thành cách nhà hơn 20 km.
Để tỏ lòng thành kính, từ mấy ngày nay, vợ chồng anh đã chọn, mua sắm lễ vật là những cân nếp ngon và một con gà đẹp để làm mâm cỗ thật chu đáo, tươm tất.
Anh Thanh cho biết: “Ngày xưa, nấu xôi bằng nồi đất khá vất vả, nay nhờ có nồi nhôm tiện lợi, nên việc hông xôi, luộc gà làm cỗ đơn giản hơn nhiều”.
Theo quan niệm dân gian, mọi lễ vật khi đem đi cúng, đều được xách tay hoặc đội trên đầu, do đó khi đi cúng xa cỗ xôi gà thường được buộc trước xe máy chứ không để cột sau xe như các vật dụng khác.
Cùng với gia đình anh Thanh, cạnh đó gia đình chú em Thái Xuân Tùng cũng làm một cỗ xôi gà tương tự. Cả hai anh em sẽ khởi hành cùng lúc về Vĩnh Thành.
Từ bao đời nay, người Yên Thành vẫn giữ tục lễ đội cỗ đi cúng như xưa. Ngày Rằm, ngày Tết, nhà nhà làm mâm, làm cỗ, trên đường làng, người người gánh cỗ, đội cỗ đi cúng khá đông vui, tạo nên một nét đẹp riêng trong ngày lễ cổ truyền ở quê lúa.
Nhà thờ họ Thái đại tôn ở Vĩnh Thành có 3 ngôi, hơn 170 hộ. Dịp lễ này, các ngôi từ đường được bày kín các mâm cỗ: cỗ đựng vào rá, cỗ bày lên mâm, cỗ để trên lá chuối… Trong hương hoa nghi ngút cùng tiếng trống tế rộn ràng, đội hành lễ với quần áo mũ mão truyền thống chỉnh tề tiến hành các nghi thức tế lễ tại nhà thờ một cách long trọng trang nghiêm.
Với quê biển Nghi Lộc, việc ăn Rằm tháng Bảy cũng có nhiều nét độc đáo. Anh Hoàng Xuân Tuấn (38 tuổi) ở xóm Đình, xã Nghi Thiết kể: Làng Trung Kiên quê anh là một làng cổ còn giữ được nguyên vẹn các di tích như đền, đình chùa, miếu mạo hàng trăm năm tuổi. Dịp Rằm này, các gia đình ngoài việc mua sắm lễ vật, làm mâm làm cỗ, cúng tế tại gia, tại nhà thờ họ như bao miền quê khác, còn tổ chức cúng tế ở các di tích trong làng, từ đền Thượng cho đến đình Trung Kiên.
Do đó, việc đón Rằm, ăn Rằm ở làng biển khá vui vẻ, ấm cúng. “Mỗi năm đến Rằm tháng Bảy ở quê tôi vui lắm. Những phong tục, nét đẹp làng xưa vẫn đang được mọi nhà gìn giữ, lưu truyền phát huy trong cuộc sống mới hôm nay” – anh Tuấn chia sẻ.
Trước Rằm mấy ngày bọn em đã xôn xao chuyện về quê, được về quê ăn Rằm với gia đình là cảm thấy vui rồi. Linh thiêng biết bao khi đứng trước bàn thờ gia tiên dâng hương cúng ông bà tổ tiên trong ngày Rằm tháng Bảy. Về sum họp với gia đình trong ngày này, cảm giác như được về với chính lòng mình”.
Anh Lưu Đình Tùng (26 tuổi) quê ở xóm 11, xã Nghi Tiến, Nghi Lộc
Ngược về Thanh Chương, người dân nơi đây cũng chuẩn bị Rằm và làm Rằm khá tươm tất. Anh Nguyễn Văn Nhật (33 tuổi) ở xóm 3, xã Ngọc Sơn cho biết: Anh là con trai trưởng trong nhà nên làm việc ở tận Bắc Ninh cũng phải hành quân về Rằm để cúng bố mẹ và tổ tiên. Từ chiều ngày 14, anh em trong họ Nguyễn Văn đã tập trung về nhà thờ họ dưới chân núi Nguộc để lau chùi dọn dẹp. Sáng 15, mỗi nhà sắm sửa một cỗ xôi gà đội về nhà thờ họ để cúng.
Trong ngôi nhà thờ 3 gian được chia thành 3 bàn thờ, cúng 3 dòng. Ở giữa là cánh trưởng, hai bên là cánh thứ. Mặc dù việc tế tổ ở nhà thờ không có nhiều thủ tục, lễ nghi, như nhiều họ khác, nhưng việc chuẩn bị cỗ lễ của các gia đình đều chu đáo. Sau khi cúng tế xong, cỗ nhà ai sẽ mang về nhà đó, mọi người sẽ hội tụ đến chúc tụng từng nhà. Theo anh Nhật, ở Ngọc Sơn quê anh cũng như ở Thanh Chương nói chung, Rằm tháng Bảy là một ngày lễ lớn, đông vui như Tết.
“Cả năm được Rằm tháng Bảy, cả thảy được Rằm tháng Giêng”, không chỉ ở Yên Thành, Nghi Lộc, Thanh Chương… mà nhiều vùng quê khác ở xứ Nghệ cũng tổ chức làm Rằm, ăn Rằm với không khí nhộn nhịp, tưng bừng.
Trước Rằm, thường là chiều 14, anh em trong các gia đình, họ tộc đến nghĩa trang thắp hương cho người đã khuất, “mời” tổ tiên, người thân về gia đường sum họp. Chuẩn bị đón Rằm, bên cạnh việc mua sắm thực phẩm, nhà nào cũng lo sửa sang, bài trí bàn thờ, bày mâm ngũ quả… Tùy vào phong tục, tín ngưỡng của mỗi vùng quê mà mỗi nơi có những lễ cúng khác nhau, đó là cúng thổ công, đức Phật, gia tiên và cô hồn lưu lạc.
Ngày xưa, mỗi dịp Rằm về, các nhà thường chung nhau mổ lợn, xay nếp thật nhiều. Các mẹ chăm lo từng sọt giá đậu, cho cây mập trắng, nở bung vào đúng sáng 15… Ngày nay, Rằm tháng Bảy, cái “ăn” không còn đặt nặng như xưa, nhưng mọi người vẫn chuẩn bị chu tất cái “lễ” bằng cả tấm lòng thành kính, theo hướng bảo tồn, gìn giữ, phát huy văn hóa truyền thống của ông cha.
Mâm cỗ ngày Rằm là mâm cỗ mặn với đầy đủ các món xào nấu, nhưng không thể thiếu “xôi hông, gà luộc”, gia đình phật tử còn bày soạn thêm mâm cỗ chay để cúng đức Phật.
Cúng Rằm là một nghi lễ quan trọng trong ngày Rằm tháng Bảy. Mọi gia đình đều cúng thần – Phật trước, nếu không phải gia đình phật tử thì cúng thổ công trước, rồi mới đến cúng gia tiên. Sau khi chuẩn bị mâm cỗ tươm tất, bàn soạn chu đáo, con cháu nội ngoại tập trung chỉnh tề tại gia đường, nghe đọc văn tế, tưởng nhớ tiền nhân, thắp hương vái lạy thần, Phật, tổ tiên, cầu mong sức khỏe bình an, may mắn.
Mỗi dịp cúng Rằm cũng là thời điểm để mọi người quây quần, giao lưu, trao đổi về nguồn gốc, vai vế họ hàng, huyết thống, thăm hỏi sức khỏe, công việc làm ăn, học hành của con cháu gần xa. Việc phá cỗ, phát lộc, ăn Rằm cũng diễn ra giữa không khí quây quần, đầm ấm.
Rằm tháng Bảy – Tết Trung Nguyên – lễ Vu Lan báo hiếu từ lâu đã đi vào tâm thức của người Việt, là ngày chúng ta hướng về cội nguồn bằng tình cảm thiêng liêng đối với gia đình, dòng tộc, quê hương, lễ tạ công đức sinh thành dưỡng dục của tiền nhân, là nét đẹp trong văn hóa truyền thống Việt Nam, thể hiện tinh thần đạo hiếu, nhân văn sâu sắc của dân tộc.
Cập nhật thông tin chi tiết về Người Dân Hà Tĩnh Trang Trí Gà Cúng Rằm Tháng Bảy trên website Apim.edu.vn. Hy vọng nội dung bài viết sẽ đáp ứng được nhu cầu của bạn, chúng tôi sẽ thường xuyên cập nhật mới nội dung để bạn nhận được thông tin nhanh chóng và chính xác nhất. Chúc bạn một ngày tốt lành!